метпк психологияга дел келедк Де-Роберти адамдардын мжез-кулкынан байкалатын ужымдык психика олардын моралшде юке асады, аламдар- дынт1ршшк ерекетшщ адамгершшк нормалары мен принциптерш анык тайды, сонымен катар ужымдык жене индивидуалдык психика, олардын психикалык курылымы адамдардын бук>л рухани жене материалдык медениетшен, когамнын ем1р сурушщ непз1 болып саналатын экономи калык, саяси жене баска да институттар жуйесшен кершю табады, деп тужырымдады. Н. И. Кареев когам дамуындагы психологиялык факторлардын рел! мен манызын делелдеуге улкен улес косты. Осыган байланысты белгш галым «Философия тарихынын непзп меселелерЬ>, «Тарихи процестщ мен1 жене тарихтагы тулганын рел!*, «Тарихи-философиялык жене елеуметтанулык этюдтер*, «Элеуметтанудын жалпы непздерЬ> деген енбектер жазды. Элеуметтанудагы психологиялык багыттын езге де екш- дер! сиякты когамдык кубылыстарды тус1нд!руде психологиянын ете ма- ныздылыгын атап керсепп, когамдык кубылыстардын ердайым психо логиялык непз1 болатынын дэлелдедь Когамдык кубылыстар адамдар ерекетшщ жемю репнде калыптасады да, сонын нэтижесшде олардын сез1М1, ерк 1
, кайсыб|р туашктерь инстинктерт, интуициялары жэне ойлау кейт юке асады. Адамнын психологиялык ем1р1, Кареевтщ пшршше, онын «психика лык табигатынан* туындайды. Осы тэуелдшк адамдардын эрекепнен жэне олардын езара карым-катынасынан кершеда. Психологиялык тусщщру олардын пайдалы жене эиянды мшез-кулыктарьш пайымдауды талап етедо, сонымен катар когамдык кубылыстардын «едшето* жене «эдшетс^зш» айкындайды. Де-Роберти сиякты Н. Кареев адамдардын психологиялык езара ерекеп олардын когамдык дамуынын непзшде жатыр деп санайды,