онер — бэр! де тсршшктщ ауырлыгын азайту уш1н, рахатын молайту ушш шыгарган нэрселер. Г ылым, енер артылган сайын дунияда бейнет кем!мек- Ш1»3. Алайда, казак сахарасында сол бейнеттен арылтатын гылым, сонын непз!нде курылган завод-фабрикалар жоктын касы еда. Буларсыз, окусыз халык канша бай болса да, б1раз жылдардан кей)н онын байлыгы енерл! халыктын колына кешеда*, деп катан еекертй: Демек: «баскалардан кем болмас уш1н 613 бинмд], бай Нэм кунгп болуымыз керек. БШмда болуга оку керек. Бай болуга кэсш керек. Кушт1 болуга б1рл1К керек. Осы ке- ректердщ жолында жумыс ютеу керек*5. Жалпы ел шпндеп барлык проб- лемаларды шешудан алгышарты жэне куралы оку екеншпн баяндай оты рып: «эуел1613 елш тузетуда бала окыту юшен бастауымыз керек. Неге десек, болыстык та, бил 1К те, халык та окумен тузеледа. Казак юндеп неше турл! кемш1Л1кт1н кеб! тузелгенде окумен тузеледа. Халыктын тузелущщ ум1Т1 жастарда. Сондыктан жастардын калай окып, калай тэрбиелену! — бэршен бурын ескершш, бэржен жогары койылатын жумыс!*4 — деп корытты. 1
Байтурсынов А. Акжол. Алматы: Жалын, 1998. 255-6.
2 Бул да сонда. 254-6.
3 Бул да сонда. 256-6.
4 Бул да сонда. 253-6.
5 Бул да сонда. 243-6.
6Бул да сонда. 252-6.
96
Оку мэселеан А. Байтурсынов 1913
жылгы наурыздан бастап, кейш оз! редактор болып шыгара бастаган «Казак* газетшщ белнде кетерш отырды. Ресейде калыптаскан саяси-елеуметпк жагдайды терен сарапта- ган А. Байтурсынов оны тунерген булттарга тенеп, оз халкын одан аман