«бастау бизнес» жобасы аясында кәсіпкерлік

75
Бірақ біз тоқтап тұрмадық, ауылымыздағы барлық мекемелерді аралап шықтық 
және өнімімізді нақты кімдер тұтына алатынын қарадық, нәтижесінде алдында 
келтірілген «Нарықты сегменттеу» бөліміндегі деректерді алдық.
«Байланыс нүктелері» дегеніміз не?
Маркетингіде 
«байланыс нүктелері» 
сияқты ұғым бар. Бұл сіздің клиент-
теріңіз бен клиенттер арасындағы байланыстың барлық жолдарын, мүмкіндік-
тері мен түрлерін білдіреді. Мұндай қарым-қатынастар кезінде тұрақты клиент 
сізбен бірге жұмыс істейтінін не болмаса жұмыс істемейтінін шешеді.
Клиентпен арадағы байланыс кезінде жағымды әсерлер қалдыруға тырысыңыз. 
Фирма жөніндегі клиенттің алғашқы әсері немен және кімнен байланысты екенін 
білгеніңіз жөн. Онда өте маңызды қызметкерлер еңбек етеді және ұйымдардың 
болашақ табыстары көзделеді. Компания бірінші байланыстан бастап, өзі туралы 
тамаша әсер қалдыруы керек. Өйткені алғашқы әсер қалдыру мүмкіншілігі екінші 
рет туындамайды. Ал ол ұсақ-түйектерден құралады. 
Клиентке қатысты мәселенің барлығы – маркетинг. Яғни бұл сіздің жұмы-
сыңыз. Атақты америкалық маркетолог Сет Годин айтқандай: «Өз клиенттеріңізді 
таңдай отырып, сіз өз болашағыңызды таңдайсыз». 
Маркетингілік зерттеулердің маңызды аспектісі сату (өткізу) нарығын зерт-
теу болып табылады, онымен толығырақ 5-модульде «Сату (өткізу) нарықтары» 
тақырыбында танысамыз. 

76
«БАСТАУ БИЗНЕС» ЖОБАСЫ АЯСЫНДА КӘСІПКЕРЛІК 
НЕГІЗДЕРІН ОҚЫТУ БОЙЫНША ОҚУ ҚҰРАЛЫ
5-МОДУЛЬ. САТУ (ӨТКІЗУ) НАРЫҚТАРЫ
5.1. Сату (өткізу) нарығының түрлері 
5.2. Нарық сыйымдылығы
5.3. Мақсатты аудитория қажеттілігін талдау
5.4. Өңірдегі сату (өткізу) тізбегін құру
5.1. САТУ (ӨТКІЗУ) НАРЫҚТАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Өнімді өткізу нарықтары нарықтың бір бөлігі болып есептеледі. Ол дегеніміз 
– сатушылар тауарды ұсынатын, ал тұтынушылар оларды сатып алатын белгілі бір 
экономикалық кеңістік. Сату нарығы белгілі бір тауар нарығының аясында қалып-
тасады және дамиды. 
Тауардың түрін және оған сұранысты анықтайтын тұтыну сипаттамасына бай-
ланысты сату нарығы: 
- тұтынушылық 
- кәсіпорын 
- мемлекеттік мекемелер 
- аралық сатушылар болуы мүмкін 
Аумақтық белгілері бойынша сату нарығы мыналарға бөлінеді: 
- әлемдік 
- ұлттық 
- өңірлік 
- аймақтық 
- сыртқы
- ішкі 
Көрсетілетін қызметтер мен тауарлар нарығын шартты түрде бірнеше бөлікке 
бөлуге болады:
Сатушы-компанияның негізгі міндеті сатып алушылар санын арттыру болып та-
былатындықтан, тауарлар мен қызметтерді сату, жаңа клиенттерді тарту және бар 
клиенттерді ұстап қалу үшін перспективалы мақсатты аудиторияны жаңылыспай 
таңдау, сондай-ақ барлық қолжетімді компаниямен сатуды ынталандыру үшін өткі-
зу нарығына үнемі маркетингілік зерттеу жүргізу қажет.

77
Кез келген компанияға, ол тауар өндірсе де, қызмет көрсетсе де немесе сатушы 
мен тұтынушы арасында делдал болса да маңызды емес, қажеті – өз өтім нарығы-
ның болуы. Яғни, ұсынылатын өнімдеріне сұраныс пен өсуге әлеуеті бар компания-
ларда. Онсыз табысты бизнес құру мүмкін емес. 
5.2. НАРЫҚ СЫЙЫМДЫЛЫҒЫ
Сату (өткізу) нарығына нарықтың сыйымдылығы сипаттамасы тән. Нарықтың 
сыйымдылығы деп белгілі бір мерзім ішінде осы нарықта сатуға болатын тауарлар 
мен қызметтердің көлемі түсініледі. Сату (өткізу) нарығының сыйымдылығы конъ-
юнктураға байланысты және ауыспалы болып табылады: конъюнктура артқанда, 
яғни сұраныс өссе, өткізу нарығының сыйымдылығы артады және керісінше.
Өндіруші немесе сатушы өз тауарларын және қызметтерін ілгерілету мүмкіндік-
терін бағалағысы, сондай-ақ өсудің мүмкін болатын әлеуетін анықтағысы келгенде 
зерттеу қажеттілігі туады. Техникалық ірі ойыншылар өздерінің сату нарықтарына 
үнемі мониторингіні қажет етеді, әйтпесе тұтынушылық сұраныстың елеулі өзгеріс-
терін байқамай қалу қаупі бар. 
Сату нарығынан сатылым көлемі, орташа баға деңгейі, сатудан түсетін түсім, 
алынған пайда көлемі және т.б. байланысты. Ең алдымен, соңғы 3-5 жылда сату 
нарығында өнімнің әрбір түрінің жағдайының динамикасын зерттеу керек.

жүктеу/скачать 9,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: