Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М



Pdf көрінісі
бет35/70
Дата31.01.2023
өлшемі2,44 Mb.
#166969
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   70
Байланысты:
2914351229724 Сакенова, Батырбай К ПЕЧАТИ

3. Электростатика 
3.1 Вакуумдегі электр ӛрісі 
 
Қозғалмайтын зарядталған денелердің бір-бірімен әсерлесуін зерттейтін 
электродинамиканың бӛлімін электростатика деп атайды. 
Табиғатта зарядтардың 2 түрі бар: оң және теріс зарядтар. Бір аттас 
зарядтар тебіледі, әр аттас зарядтар тартылады. 
Зарядталған кез-келген дененің зарядтарының шамасы элементар зарядқа 
(табиғаттағы зарядтардың ең аз мӛлшері) есе түрінде болады. 
мұндағы: 
-элементар заряд. 
Табиғатта жиі кездесетін элементар заряды бар теріс зарядты 
бӛлшек электрон 

оң зарядталған элементар бӛлшек протон 
.
Электр зарядының сақталу заңы 
Сыртқы денелермен заряд алмаспайтын немесе әсерлеспейтін электрлік 
денелердің жиынтығын электрлік тұйық немесе оқшауланған жүйе деп атайды. 
Тұйық электрлік жүйедегі зарядтардың алгебралық қосындысы тұрақты 
болады: 
Электростатиканың негізгі теңдеуі 
Берілген жағдайда ӛлшемі мен пішінін ескермеуге болатын зарядталған 
денені нүктелік заряд деп атайды. Электростатиканың негізгі заңын 1785 жылы 
француз ғалымы Ш. Кулон тәжірибе жүзінде алды. Сондықтан бұл заң Кулон 
заңы деп аталады. 


94 
Вакуумдегі екі нүктелік зарядтың ӛзара әсерлесу күші олардың 
зарядтарының кӛбейтіндісіне тура пропорционал және ара қашықтықтарының 
квадратына кері пропорционал 
мұндағы: 
пропорционалдық коэффицент - 
,
- электр тұрақтысы. 
Электростатикалық әсерлесу күшін Кулон күші деп атайды. Кулон күші 
табиғаты жағынан центрлік күштерге жатады, яғни екі нүктелік зарядтың 
центрлерін қосатын түзудің бойымен бағытталады. 
Тәжірибелер екі зарядтың ӛзара әсерлесу күші, олардың жанына басқа 
зарядтар әкеліп орналастырғанда ӛзгермейтінін кӛрсетеді. Сондықтан берілген 
зарядтар жүйесіндегі бір зарядқа әсер ететін қорытқы күш оның әрбір жеке 
зарядпен әсерлесу күштерінің геометриялық қосындысына тең болады 
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   70




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет