Кафедрасы
жүктеу/скачать 1,66 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Жалпы инженерлік шараларға төмендегілер жатады
| Сарқылмайтын
ресурстар жерге қатысты алғанда табиғи процестермен байланысты таусылмайтын табиғи ресурстар түрлерін қамтиды. Бұл ресурстар үш түрге бөлінеді: Климаттық ресурстар жер мен күннің өзара қарым – қатынасына байланысты: күннің энергиясы, жел энергиясы, атмосфералық ауа, жауын- шашынның түрлері т.б. жатады. Су ресурстары – дүниежүзілік мұхит сулары. Космостық ресурстар - жердегі тау жыныстары, метеориттер энергиясы мен космостық сәулелерді қамтиды. Жаңартылмайтын ресурстарды пайдалануда өте күрделі проблемалар туындаған. Бұл қазба байлықтар, оның ішінде мұнай, газ, темір, қалайы, мырыш және т.б. Жыл сайын адамзат жер қойнауынан 100 млрд тоннадан астам минералдық және органикалық өнімдерді алып тұрады. Минералдық ресурстарды қолдану жыл сайын 5 %-ға артып тұрады, демек әрбір 15 жыл сайын екі есе артады. Ғалымдар біраз уақыттан бері қазба байлықтардың қанша уақытқа жетуі мүмкін деген болжаулар жасап тұрған. Кейінгі жылдардағы болжаулар бойынша темір қоры ені 90-200 жылға, мыс 21-40 жылға, алтын 11- 17 жылға, мұнай 31-37 жылға, газ 22-38 жылға және т.б. Осындай болжамдар жасалынған кейін жаңартылмайтын ресурстарды пайдалану жөнінде жаңа көзқарастар пайда болуы тиіс. 1-ден, жаңа қорлар іздегенде жаңа әдістер пайдалану керек, 2-ден, шикізаттың басқа түрлерін қолдану, 3-ден, өндірісте шикізатты үнемдеу керек, 4-ден, екіншілік ресурстарды пайдалану. Адамзат қазіргі кезде ресурстарды тиімді пайдаланады деп айта алмаймыз, сенбебі жер қойнауынан алынған байлықтың тек 20-30 пайызы шаруашылқықта қолданылса, қалған 70- 80 пайызы қалдық түрінде түзіледі. 3. Жалпы инженерлік шараларға төмендегілер жатады: 1. Қоршаған ортаны жүйелі түрде пайдалану және сақтау. Қоршаған ортаға зиян келтірмеу үшін, оларды жан-жақты талдап, жүйелі түрде іске асыру қажет. Жан-жақты Жануарлар дүниесі Өсімдіктер дүниесі Топырақ құнарлылығы Жер ауданы(өмір сүру ортасы) Пайдалы қазба байлық байлықтары |