1. Биполярлы және өрістік транзисторлардың құрылымын түсіндіріңіз


Биполярлы транзисторлар негізінде күшейткіш құрылғылардың



Pdf көрінісі
бет31/51
Дата28.02.2023
өлшемі0,68 Mb.
#170467
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   51
Байланысты:
АҚС емтихан

41. Биполярлы транзисторлар негізінде күшейткіш құрылғылардың 
қолданылу мақсатын түсіндіріңіз. 
Ғылым мен техника аймағында, уақыт өтуі бойынша тұрақты және айнымалы 
болатын, кейбір электрлік белгілерді күшейту қажеттілігі туады. Осындай 
мақсатта қолданылатын құралдарды біз күшейткіштер деп атаймыз. Осыған 
байланысты әртүрлі физикалық табиғаттың өлшеу шамаларын электрлік 
белгілерге түрлендіруден тұратын функция бірінші ретті электрлік белгілердің 
көздері датчик деп аталады. Жалпы датчиктердің физикалық принциптері мен 
құрылыстары әртүрлі болады, мысалы, индукционды, индуктивті, резистивті, 
сыйымлылықты, пьезоэлектрлік, магниестрикциялық, фотоэлектрлі және т.б. 
Күшейткіштердің жіктелудің негізіне әртүрлі белгілері тән. Күшейтілетін 
белгілердің мінез-құлқына байланысты олар өзгергіш күшейткіштері және 
тұрақты ток бола алады.Ал қуаттылығына қарай аз қуатты, орта қуатты 
күшейткіштер және қуатты күшейткіштер болып бөлінеді. Төмен жиіліктегі 
күшейткіштер, жиілік диапозонына қарай-аралық жиілікті, биік жиілікті және 
дыбысты жиілікті күшейткіштер болады. Сонымен қатар күшейткіштер тар 
жолақты және кең жолақты болады. Өте тар жолақты белгілерді күшейту 
қажеттілігі жиі болады, мұндай күшейткіштерді сұрыпталған деп 
аталады.Қолдану аясы: электронды шамдарда, биполярлық және полярлық 
транзисторларда, туннельдік диодтарда және магниттік элементтерде. 
Техникалық сипаттамалары белгінің қуаттылық шығуымен, шығатын 
кернеумен немесе токпен, күшейту коэффициентімен және пайдалы әсер 
коэффициентімен, өткізу жолағымен, температуралық тұрақтылықпен
бұрмалау коэффициентімен және шуыл көрсеткіштерімен, сезгіштікпен, кіріс 
кедергісімен және т.б. анықталады. Күшейткіштердің шығыс шамалары, 
сондай-ақ, шығатын кернеу, ток, қуат күшейткіштің тағайындауына және күш 
түсу үлгісіне тәуелді болады. 
42. Өрістік транзисторлар негізінде күшейткіш каскадтарды түсіндіріңіз 
Күшейткіш каскад бұл минималды функционалды блок, сигналды күшейтуді 
қамтамасыз етеді. Әдетте оның құрамына біреуі кіреді немесе бірнеше 
күшейткіш элементтер (сигналдың күшеюін қамтамасыз ететін электронды 
құрылғы -- транзистор немесе электронды шам), кері байланыс тізбектері
тұрақты ток режимін қамтамасыз ететін элементтер және т. б. Кіріс және 
шығыс сатыларының негізгі міндеті күшейткішті сигнал көзімен және 
жүктемемен үйлестіру болып табылады, әдетте тізбектің келісілген жұмыс 
режимін алу мақсатында жасалады. Алдын ала күшейту каскадтары сигналды 


күшейтудің қажетті деңгейін қамтамасыз етеді. Егер шығыс сигналының 
қажетті деңгейі болса бір каскадтың көмегімен алуға болмайды, содан кейін 
қосымша, қажетті күшейту коэффициентін қамтамасыз ететін мөлшерде. 
Күшейткіш каскадты сипаттайтын маңызды мән, болып табылады кіріс 
коэффициенті, Шығыс сигнал деңгейінің кіріс деңгейіне қатынасына тең. Үш 
пайда бар -- кернеу, ток және қуат бойынша пайда: 
k
a
=
u
ω
u
Bx
𝑘
𝐼
=
𝐼⋅𝜓
𝐼
𝐵𝑥
𝑘
𝑝
=
𝑝
𝜙
𝑃
𝐵𝑥
=
𝛴⋅𝑢
𝐼𝑑
= 𝑘
𝑢
𝑘
𝐼
Күшейткіш каскад – пайлы сигналды көбейтетін электронды схема. Күрделі 
күшейткіштерде әртүрлі қасиеттері бар бірнеше күшейткіш каскадтар бар. 
Күшейткіш каскад ылғи да сигналды күшейтуді қуат көзінің энергиясы 
арқылы жүзеге асырады. Жалпы күшейткіш каскадтарды төрт полюсті схема 
деп қарастыруға болады. Олар кіріс және шығыс, кіріс және шығыс ток пен 
кернеу байланыстары.
Өрістік транзисторларда күшейткіш каскадтарды құру принципі биполярлы 
транзисторлардағы каскадтармен бірдей. Терминалдардың қайсысы кіріс 
және шығыс тізбектерге ортақ екеніне байланысты күшейткіш сатыларында 
өрістік транзисторды қосудың үш схемасы ажыратылады: ортақ истокпен , 
ортақ стокпен және ортақ затвормен бар. Тәжірибеде ең көп қолданылатыны 
– ортақ истокы бар схема. 
Ортақ көзі бар өрістік транзистордағы күшейткіш сатысының кірісі: 
Басқару p-n өтуі бар өрістік транзисторлардағы күшейту сатыларын талдау 
кезінде олар көзге қатысты қақпадағы нөлдік кернеуге сәйкес келетін 
сипаттаманың және токтың күшімен жұмыс істейді. Сонымен қатар, әдетте 
кесінді кернеуін білу қажет. Әрі қарай қарастыру тек осы типтегі 
транзисторлар үшін жүргізіледі. 
Өрістік транзисторлардағы күшейткіш каскадтарды талдау аналитикалық 
немесе графикалық-аналитикалық әдіспен жүзеге асырылуы мүмкін. 
Талдау кезінде өрістік транзисторлардың сипаттамаларын сипаттайтын келесі 
шамамен негізгі қатынастар қолданылады




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   51




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет