Алғы сөз психология ғылымы қазақ елінің өткен дәуірлерінде жеке ғылы- мы пән
§ 4. Зейінділік және адам зейінінің типтері. Зейіннің адам
жүктеу/скачать 0,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Ә,Алдамұратов Жалпы психология
| § 4. Зейінділік және адам зейінінің типтері. Зейіннің адам
өмірінде адатын орны Адамның зейінділік күйіне тән нәрселер: сезімталдық, ойдын айқындығы, сезім кернеуі және ерік күшінің әсерімен істі ойдағыдай орындап шығуы үшін жан дүниесінің әсерлену шапшаңдығы. Мұндай жағдайда ырықты зейін басым болады. Зейінділік күй — адамның мүдделі ісі мен қажетті нәрсеге қызығуының күшейюіне байланысты. Бұл жағдайда ырықсыз зейін басым болады. Зейін күйікің тағы бір қыры—зейінсіздік немесе зейннің шашырап алаңдауынан байқалатын ерекшелік. Ауыр жүмыстан шаршау, терең ойға бату, қызықсыз істі орындау сияқты еебептер кісі зейінін шашыратып, оны алаңдауға ұшыратады. Соның салдарынан зейін-сіздік туады. Адамды мінез сипатына қарай зейінді, зейінсіз, алаңғасар деп қарастырамыз. Іс-әрекет кезінде зейіннін белгілі бір түрлері қосарланып, зейінділікті тудырады. Еркі күшті, алдына қойған мақсаты айқын, соған жетуге талпынушы кісіге ырықты және үйреншікті зейін тән. бұл жағдайда зейіннің ауысу шабандығы, бөлінуінщ нашарлығы сияқты кемшіліктер байқала қоймайды 170 Зейінсіздік — бір нәрсеге ден қоя алмай, үстірт пікір айту, өзге адамның жан дүниесін байқай алмау. Жігерсіздік білім саяздығы, мейірімсіздік сияқты ерекшеліктер баска адамдардың тағдырымен санаспайтын немқұрайдылықты туғызады, Адам бір нәрсеге ықыласты, ал өзге нәрсеге ықылассыз болуы мүмкін. Бұл адамдар-дың нәрселерге деген талғампаздығын көрсетеді. Ой талғамының дәлдігі, қолға алған істі аяғына дейін бітіру. адамның жан дүниесінің босандығы, табансыздық көрсету, ұшқалақ мінез — бәрі де адам зейінінің типтік сипаттарьш білдіретін қасиет- ерекшеліктер- Зейіннің саналы әрекетпен, адамның мінез-құлқымен, темперамент ерекшеліктерімен байланысты екендігі адам психикасынын, кез келген ерекшелігінен анық аңғарыльш тұрады, Осы ерекшеліктері мен сипаттарьша орай зейін адамның психологиялық құрылымында айрықша орьш алып, оның іс-әрекет түрлерінде, бағыт-бағдарында айқын көрініс береді. Бір сөзбен түйіндегенде, зейін — адамның саналы әрекетінің жалпы психикалық дүниесінін есігі деуге болады. жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|