Ассоциации «общенациональное движение «бобек» конгресс ученых казахстана
SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD
жүктеу/скачать 1,83 Mb. Pdf көрінісі
|
9 2 ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ (1)
| SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD:
CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" ASTANA, KAZAKHSTAN, FEBRUARY 2023 25 сэр Харфорд Джонсқа тиесілі болды. Ағылшын және парсы этикеттері арасындағы айырмашылығы, бас киімдер, орындықтар, шұлықтар және басқа да қайшылықтар туралы даулардың тарихи маңызы бар; және Морье сипаттаған Шахпен бірге бірінші аудиторияның заманауи майлы бояуы Парсы астанасындағы Негаристан патша сарайының қабырғаларында әлі де бар. Міне, өрмекші белі секілді жіңішке сөреттелген, мырзаға тан сақалды патша; және біз оқыған ханзадалар мен министрлер бар. Британдықтардың қайсар парсыларға вакцинация, өлгеннен кейінгі сараптама және картоптың үш есе жақсылығын қолдауға бағытталған филантропиялық әрекеттері де шынайы [3,49]. Алайда, сол кездегідей, патша қоймасын толтыруды немесе корольдік әмиянды босаудан қорғаудықарапайым халық арқылы толтыруды талап ету дәстүрі өзгерген жоқ. Патшасы өз қол астындағылардың аяқ асты қонаққа келуі ақылға қонымды бір мағынасы бар, ол деген патша қорын толтыру ынталандырумен болды. Әйтсе де, Қажы Бабада айтылғандай, Егеменнің кез келген шенеуніктерге баруы талап етілмеген құрмет үшін үлкен ақшалай эквивалент күтілетінін растайды. Алайда патшаның сыйлықтары патшаның ықыласына бөленгендерге тиісті құнынан жоғары сыйлықтармен қайтарылуы керек. Корольдік khalat немесе мақам жіберу әлі күнге дейін патша министрлері немесе қызметшілеріне байланысты кешіктірілген жалақыны төлеудің тапқыр әдісі ретінде қабылданады. «Қажы Бабаның» әр тарауында біз Ирандықтардың тұрмысы мен әдет-ғұрпына көбірек үңілеміз. Көйлегінің бүктемесінің астына аяқ-қолын тығып жүру ер адамның құрметінің белгісі деп білеміз. Біз екі жерде дін заңның рухында болмашы болып жатқанда, киімнің матасын қайғы деп жырту емес, әріпке сәйкес болу үшін ұқыпты жыртудың төтенше парсы тәртібін айттық. Хафиз немесе Саади беттерінен үзінді келтіре отырып, біз шынайы мүміннің пайыз алудың тиымын және әлі де кең тараған көріпкелдік дәстүрін еске саламыз. Біз түркімендердің, парсылардың сүзбенің пісіру әдістері туралы аздап біле аламыз; Монша немесе хамам ( hammam) , оның жұмысы бізге ашылады және кейіпкермен бірге парсы гаремінің немесе андерунының ( anderûn) құпияларымен және оның ұсақ-түйек болуымен, мағынасыз жеңілтектікпен, ашық қызғанышпен және жасырын интригалармен құпия түрде таныстырылады. Қарт шаштараздың қайтыс болуы және жерленуі осы оқиғаға байланысты ирандық дәстүрлерді құнды түсіндіруге мүмкіндік береді [4,136]. Бұл тамаша және өлмейтін кітаптың көптеген артықшылықтарының бірі. Парсылар ұлт ретінде жойылса да, Тегеран, Мешхед және Шираз Персеполис пен Сусаның тағдырын бөліссе де, бұл әзіл мен шыншылдықтың теңдессіз портреті болып қала бермек. Енді олардың құлдырауында олар Азиялық саясаттың күрделі драмасында орасан зор рөл атқарды және әлі де маңызды рөл атқарады. Морье басқа әдебиет қайраткерлері атамаған Таяу Шығыс кондитерлік тағамы паклаваны- baklava мойындауына әсер етті. Оның Кіші Азия мен Таяу Шығыс туралы романдары жайлы алынған кірме сөздері ағылшын тілін көркемдігін де, кереметтілігін де жетілдірді. Мұның бәрі Шығыс еліне көртеген саяхат жасаған арқылы орын алды. Морьенің түркі кірме сөздерін кеңінен пайдалануын көрсету үшін біз «Испахандық Қажы Бабаның басынан кешкен оқиғаларының» тарауларынан кейбір үзінділерді алдық: Хажы бабаның туып-өскені және білімі туралы – «Әкем жоқта жұмысты бас шәкіртіне тапсырып, еңбекқорлығы артып қайта жұмысқа кірісті; және ынталы мұсылман ретінде ( Mussulman, 1560-шы жылдары, түрік мұсылманы) оның саяхаттағы беделі дін қызметкерлерімен қатар саудагерлерді өз дүкеніне тартты. Мені тәрбиелеуді сұрады. Мүмкін, мен оқыту үшін қажет болғаннан артық білім алуым керек еді. Намазымды оқып, молданың көзіне түстім.Мені ұрып-соғудың қажет етпес едім, «тақсыр» ( mollah ), велиеден «таққан, билеуші» (reigned, governed), Алланың сүйіспеншілігі үшін ғана түсіндіруге дағдыланған еді». |