452
15-ТАРАУ
Мысалы, 2003 жылы Орталық Батыстағы шамадан тыс жүктелген
схемалардың кесірінен Орталық Батыс және Солтүстік Шығыс штаттар-
да, тіпті Канадада 50 миллионға жуық адам бірнеше сағатқа электр қуа-
тынсыз қалды.
2003 жылғы оқиға технологияға қаншалықты тәуелді екенімізді
және ол істен шыққан жағдайда қаншалықты осал екенімізді көрсет-
ті. Себебі олардың тұтынушыларға су тарату жүйесі электр қуатымен
жұмыс істейді, сондықтан мыңдаған адам сусыз қалды. Жарықтандыр-
ғыш батареялары жыпылықтап, адамдарға шам сияқты ғана жарық
берді. Көптеген адамдар достарымен, туыстарымен байланысқа шыға
алмады. Ноутбуктер мен смартфондардың қуаты тез таусылды. Ал ұялы
телефон желілері электр энергиясынсыз қалды немесе оларға шамадан
тыс салмақ түсті. Сондықтан адамдар қоңырау шала алмады, хабарла-
ма не электрондық поштаға жазу мүмкіндігі болмады. Тіпті жүмыста
телефондары бар адамдар байланыс нөмірлері тізімін компыотерлерде
сақтаған болса ешқайда қоңырау шала алмай қалды.
Бүл - ықтимал апаттың бір мысалы. Ықтимал оқыс оқиғалар -
жүйе қаншалықты кепілді болғанына қарамастан (Perrow, 1984),
соншалықты күрделі болуына байланысты ерте ме, кеш пе туын-
дауы мүмкін оқиғалар. Гарыш кемесінің аз-маз кідіріске ұшырауы,
атом электр станцияларынан радиацияның кездейсоқ таралуы және
электр энергиясының болмай қалуы сияқты ықтимал апаттар - зама-
науи технологиялар үшін төлеп отырған бағамыз.
Достарыңызбен бөлісу: