Климатқа, яғни ауадан түсетін ылғал мөлшеріне, ауа тем-
пературасының ыстық, суығына, үздіксіз уақыттың қысқа неме-
се ұзақтығына қарай әр жерде әртүрлі өсімдік, жан-жануарлар
мен микроағзалар (микроорганизмдер) тіршілік етеді. Олардың
әрекетінен әр жерде әртүрлі топырақтар түзіледі.
Топырақ түзілу құбылысының жылдамдығы ғарыштан
келген күн сәулесінің қуатына тікелей байланысты. Күн сәулесі-
мен қатар тірі ағзаларға (организмдерге) ылғал қажет, осыған
байланысты топырақ түзілу жылдамдығы күні жылы, әрі ылғалы
мол аймақтарда өте жоғары, ал керісінше ылғалы аз, күні суық
немесе ыстық аймақтарда бұл құбылыстардың белсенділігі
төмен.
Тау жыныстарының минералды массалары топырақтүзуші
өсімдіктер мен микроағзалар әсерінен топырақтүзуші немесе
аналық жынысқа айналады. Сондықтан топырақ түзуші тау
жынысын топырақ түзуші
аналық жыныс
деп атайды. Жоғары-
да айтылғандай аналық жыныстардың физикалық, химиялық
немесе басқадай қасиеттерінің өзгешеліктеріне байланысты
өсімдіктердің қоныстануына және топырақтың түзілуіне әр
түрлі орта жағдайы қалыптасады. Осыған байланысты аналық
жыныстың сипаты топырақтың сапасына, әлеуеттік құнарлығы
деңгейіне және агрономиялық құндылығына едәуір ықпалын
тигізеді.
Барлық тау жыныстары жаратылуына сәйкес
Достарыңызбен бөлісу: