З. С. Советова Ғылыми зерттеу негіздері және академиялық жазылым
Жұмысты редакциялаудың қажеттілігі
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
Академ
- Бұл бет үшін навигация:
- 13.3 Үлкен мәтінді құрылымдық жақтан реттестіру
| 13.2 Жұмысты редакциялаудың қажеттілігі
Зерттеу жұмысын жазуға қаншама мықты дайындықпен келсеңіз де, еңбекті аса үлкен шабытпен жазсаңыз да, бірден ойдағыдай мәтін шыға салмайды. Ешкім де бір жазғанда бірден мүлтіксіз мәтін құрастыра алмайды. Зерттеушілердің барлығы да мәтінді бірнеше рет редакциялаудан қашып құтылмайды. Дайын мәтінді редакциялауға қанша уақыт жұмсау керек, мәтінді басынан аяғына дейін неше қайталап қарау керек? Бұл сұраққа белгілі жауап жоқ, дегенмен неғұрлым көбірек болса, соғұрлым жақсы. Сіздің мәтініңіз мазмұндық жағынан тамаша құралғанымен, формасы жағынан кемшіліктер міндетті түрде болады. Алдымен, мәтіннің мазмұндық жағына аса мән беріңіз, кейін әдеби формаларды дұрыстаңыз, соңынан жазу стилін әсемдеңіз. Редакциялау жұмысында ұсақ-түйек деген ұғым болмауы тиіс. Кез келген грамматикалық, стильдік, ресімдеу ісіндегі қателік көзге ұрып, көрініп тұрады. Редакциялау кезінде артық сөзді, сөйлемді, абзацты, тұтастай тараушаларды алып тастауға, орындарын ауыстыруға тура келеді. 13.3 Үлкен мәтінді құрылымдық жақтан реттестіру Оқырман жұмысыңыздың бес бетін оқып шығып, бірде-бір бөлім, тарауша кездестірмесе, мәтін құрылымдық тұрғыдан дұрыс ресімделмеген болып саналады. Жазбаша жұмыста мәтіннің басты бөліктерін ажырататын, жаңа жолдан жазылған тарауша атауларынан басқа, абзацтың басында қою әріптермен берілетін мәтінішілік тараушаларды да қолданған дұрыс. Тұтас мәтінді ғана емес, жекелеген абзацтар мен сөйлемдерді де бөліп көрсету керек. Мысалы, бір жарым бетті алатын абзац немесе он жолдан тұратын 166 сөйлемнен құралған мәтінді оқып-түсіну қиындық тудырады, оларды мағыналық бөлшектерге бөлу қажет. Үлкен мәтіннің құрылымын жақсартудың тәсілдері ретінде мәтін ішіндегі түрлі бөліністерді, белгілерді атауға болады. Олардың жиі қолданылатындары мыналар: шрифтер, тізімдер, түрлі форматтар. Қою шрифт немесе басқа өлшемдегі шрифті маңызды сөздер мен сөйлемдерді, терминдерді, басқа мәтіннен алынған дәйексөзді, құжаттардың атауларын т.б. жазған кезде қолдануға болады, басты ереже – бірізділікті ұстану. Тізімдік ресімдеуге сызықша, реттік нөмір қолдану тәсілі жатады. Мысалы: - сөз, сөйлем; - сөз, сөйлем; - сөз, сөйлем. Немесе: 1) сөз, сөйлем; 2) сөз, сөйлем; 3) сөз, сөйлем. Немесе: а) сөз, сөйлем; ә) сөз, сөйлем; б) сөз, сөйлем. Бұл көрсетілгендер мәтініңізде қатаң логикалық жүйе бар екенін көрсетеді және мәтінге аяқталған, жүйелі сипат береді. Мәтін құрылымына түрлі форматтарды: интервалды, шрифт өлшемін, жаңа жолды өзгертулер мысалдарды, түрлі кейстерді, есептерді, бет соңындағы сілтемелерді ресімдеу үшін қолданылуы мүмкін. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|