График а алматы "Білім" 2012


Конус пен цилиндрдің түзу сызықпен қиылысуы



Pdf көрінісі
бет60/100
Дата13.10.2023
өлшемі5,19 Mb.
#185148
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   100
Байланысты:
Бәйдібеков Ә.К. Инженерлік графика 2012

10.3. Конус пен цилиндрдің түзу сызықпен қиылысуы
Конус пен цилиндр кеңістікте орналасқан жалпы жағдайда түзу сызық пен 
«кіру» жəне «шығу» деп аталатын екі қиылысу нүктесі болады. 
Төменде тікбұрышты дөңгелек конус пен жалпы жағдайда орналасқан 
АВ түзу сызығының фронталь жəне горизонталь проекция жазықтығындағы 
кескіндері берілген (149-сурет).
Қиылысу нүкте-
лерін табу үшін, 
кеңістікте орна-
ласқан жалпы жағ-
дайдағы түзуді 
конус табанына 
түсі реміз. Ол үшін 
фронталь проекция 
ж а з ы қ т ы ғ ы н д а ғ ы 
конус тың S
2
төбесі 
мен жалпы жағ-
дайдағы түзу сызық-
тың А
2
жəне В
2
төбелерінен өтетін 
түзу жүргіземіз. Бұл 
түзулер х осімен 
қиылысып, А
2
/
жəне В
2
/
нүктелерін 
бере ді. 
Табылған 
осы нүктелерден 
горизонталь проек-
ция жазықтығында 
байланыс сызық-
тарын жүргізіп 
қоямыз. Енді гори-
зонталь проек-
ция жазықтығында 
1
П
1
B
1
1
i
S
2
S
2
i
2
B
2
П
2
С
1
С
2
A
1
D
/
1
С
/
1
D
2
D
/
2
B
/
2
A
/
1
A
/
1
B


156
конустың S
1
төбесі мен жалпы жағдайдағы түзу сызықтың А
1
жəне В
1
төбелерінен өтетін түзу жүргіземіз. Ал, бұл түзулер байланыс сызықтарымен 
қиылысып, А
1
/
жəне В
1
/
нүктелерін береді. Осы нүктелерді өзара қоссақ, 
онда бұл түзу конус табанын С
1
/
жəне D
1
/
нүктелерінде қиып өтеді. Енді 
осы нүктелерді конустың S
1
төбесімен қосамыз. Бұл түзулер жалпы 
жағдайдағы А
1
В

түзу сызығын С
1
жəне D
1
нүктелерінде қиып өтеді. 
Осы табылған нүктелерден байланыс сызығының көмегімен фронталь 
проекция жазықтығында орналасқан АВ түзуімен қиылыстырып, С
2
жəне 
D
2
нүктелерін табамыз. Жалпы жағдайдағы түзу сызықтың горизонталь 
проекция жазықтығындағы С
1
жəне D
1
нүктелерінің аралары конус ішіне 
кіріп тұрғандықтан көрінбейтін сызықпен сызылады. Ал, фронталь проекция 
жазықтығындағы А
2
В
2
түзу сызығының проекциясында С
2
жəне D
2
нүктелерінің аралары көрінбейді. 
1
П
1
B
i
/
1
O
1
O
1
i
1
A
2
П
2
i
2
B
2
A
/
2
O
2
O
2
С
1
С
/
1
С
1
D
/
1
D
2
D
/
2
A
/
2
В
/
1
A
/
1
В


157
Енді қиғашбұрышты дөңгелек цилиндр мен жалпы жағдайда орналасқан
АВ түзу сызығының қиылысу нүктелерін қарастырайық (150-сурет)
Кеңістікте орналасқан жалпы жағдайдағы АВ түзуімен цилиндрдің 
қиылысу нүктелерін табу үшін, алдымен АВ түзу сызығын цилиндрдің 
табанына түсіреміз. Жалпы жағдайдағы түзу сызықтың А
2
жəне В
2
төбелерінен 
цилиндрдің жасалушысына параллель түзулер жүргіземіз жəне бұл түзулер х
осімен қиылысып, А
2
/
жəне В
2
/
нүктелерін береді. Осы нүктелерден байланыс 
сызықтарын жүргіземіз. Енді осындай жолмен горизонталь проекция 
жазықтығындағы түзу сызықтың А
1
жəне В
1
төбелерінен цилиндрдің 
жасалушысына параллель түзулер жүргіземіз. Бұл түзулер алдында жүргізген 
байланыс сызықтарымен А
1
/
жəне В
1
/
нүктелерінде қиылысады. Осы 
нүктелерді өзара қосып, А
1
/
В
1
/
түзуін табамыз. Ал, бұл түзу цилиндр табанын
С
1
/
жəне D
1
/
нүктелерінде қиып өтеді. Табылған нүктелерден цилиндрдің 
жасалушысына параллель түзулер жүргіземіз. Бұл түзулер берілген А
1
В

түзу 
сызығымен С
1
жəне D
1
нүктелерінде қиылысады. С
1
жəне D
1
нүктелерін 
байланыс сызығының көмегімен фронталь проекция жазықтығында 
орналасқан АВ түзуімен қиылыстырып, С
2
жəне D
2
нүктелерін табамыз. 
Горизонталь проекция жазықтығындағы түзу сызықтың С
1
жəне D
1
нүктелерінің аралары жəне фронталь проекция жазықтығындағы А
2
В
2
түзу 
сызығының проекциясында С
2
жəне D
2
нүктелерінің аралары цилиндр ішіне 
кіріп тұрғандықтан, көрінбейтін сызықпен сызылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   100




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет