С. В. Кожанова Жалпы иммунология
К ІеЫ еЧ а р п е и т о п іа
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| К ІеЫ еЧ а р п е и т о п іа
п ііго р еп а зе НБА-В27 молекуласы 6 амин кышкыл 12 Е1В аденовирусы а-глиадин 7 амин қышкыл АИТВ, р24 І§С тұракты домен 8 амин кышкыл Қызылша вирусы, РЗ Кортикотропин 7 амин қышкыл Кызылша вирусы, РЗ М иелиннің негізгі нәруызы 7 амин кышқыл Молекулярлы мимикрия ревматизм индукциясына қатысады деп есептеледі. А тобындағы Зігеріососст руо§епе$ (А тобындағы (3-гемолитикалык стрептококк) стрептококктың М нәруызы мен жүрек бұлшықетіне карсы антидене синтезін тудырады. Тағы бір айкын мы- сал ретінде кейбір адамдарда кұтыруға карсы вакцина салғанда ау- тоиммунды поствакииналды энцефалит туындауын келтіруге бола- ды. Миелин негізігі нәруызынын пептидтерінін біреуі РЗ кызылша вирусының пептидіне жоғары гомологты аймағы бар болғандыктан, сирек жағдайда кызылша вакцинациясынан кейін аскыну ретінде ша- 406 IV Бөлім. Иммунды патология және иммунды профилактика шыранды склерозға алып келе алатын миелинді кабаттын аутоиммун- ды закымдалуы калыптасуы мүмкін. Компьютерлі анализ аркылы негізгі миелин нәруызы мен адам және жануарларды жұкпалайтын вирустардың, сонын ішінде, тұмау, полиома, аденовирустары, полимиелит, Эпштейн—Барр, В гепатит вирустарынын пептидтерінің арасында гомологты біртізбектілік бары аныкталған. Әсіресе, жоғары ұксастык гепатит В вирусынын бір ферменті мен негізгі миелин нәруызы арасында табылған. Кояндарды гепатит В вирусының сол пептидімен иммунизациялағанда негізгі миелин нәруызына айкаса әсер көрсететін антидене синтезі және Т лимфоцит пролиферациясы байкалған. Бұл мәліметтер негізгі миелин нәруызы сияқты меншікті секвес- трленген антигендерге молекулалы мимикриясы бар эпитоптарды экспрессиялайтын белгілі бір вируспен жұқпалану — аталған компо- ненттерге аутоиммунды жауапты тудыра алатынын көрсетеді. Аутоим- мунды серпілістердің бұндай түрлеріне сезімталдық индивидуумның МНС-гаплотипіне де байланысты, себебі МНС I және II класының белгілі молекулалары патогендердің гомологты пептидтерін тиімдірек таныстыра отырып, аутореактивті Т-лимфоциттердің белсенуін шакыра алады. Жұкпа, бірінші кезекте, вирусты жұкпа кезінде аутоиммун- ды үдерістерді бастап бере алатын механизмдердің біреуі — Т-лимфоциттердің аутореактивті клонының белсенуін шакыратын жұкпаланған жасушаларда М Н С I класының молекулаларының адекват- ты емес экспрессиясы. Сау адамдардың ұйқы безінің (3-жасушасында МНС I класс молекулаларының экспрессиясы жокка жакын екені дәлелденген, ал инсулинтәуелді кант диабеті бар науқастарда бұл нәруыздың жоғарғы экспрессиясы байқалады. Сонымен катар, вирус- ты инфекция закымдалған мүшеде жергілікті қабыну жауабын туды- рып, ІҒ1Ч-ү өнімінің жоғарьшауына әкеледі, бұл жағдай өз кезегінде ұйкы безінің р-жасушасында МНС молекулаларының экспрессиясын белсендіреді. Жұкпалы үдеріс нәтижесінде белгілі бір мүшенің тіні закымдалатыны казіргі кезде баршаға мәлім. Оның нәтижесінде аутореактивті лимфоциттердін бір бөлігінің төзімділігі бұзылып, патогененнің эли- минациясынан кейін де сакталатын аутоиммунды жауап туындай ала- ды. Бұл жағдайды аутоиммунды ауруларға жалпы болып табылатын «эпитопты таратылу» феноменімен түсіндіруге болады. Эпитоп деген — 20-Тарау. Аутоиммунды аурулар 407 Т-лимфоциттермен немесе клон бойынша арнайы антиденелермен та- нылатын берілген антигеннін антиген детерминантынын бірі. Кейбір жануарлардын сезімтал тұкымдастыктарына белгілі бір аутоантиген енгізсе, осы антигенге ғана емес, бұл тіннін баска антигендеріне де иммунды жауап туындап, аутоимунды ауру басталуы мүмкін. Әдетте, алғашкы иммунды жауап иммуногеннін эпитоптарымен ғана шектел- ген. Кейін тін закымдалғанда қалыпты жағдайда аз мөлшерде болатын меншікті тін ерекшелі антигендер көп мөлшерде босатьшады. Бұл ауто- антигендер берілген нәруыздын немесе тіннін баска эпитоптарына ар- найы лимфоцит клонынын белсенуін шакыра алады. Сол сиякты, егер вирусты жұкпа белгілі бір мүшені закымдап, тіннің елеулі закымдалуын шакырса, иммунды жауап вирус эпитоптарынан меншікті тін эпитопта- рына көшіп, нәтижесінде антивирусты иммунды жауап аутоиммундыға ауысады. Шамасы, осылайша жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|