98
сәйкес
p=2hν/c
-ға тең. Егер шағылу коэффициентi
R
болса, онда
Rn
– шағылған, ал (1-
R
)
n
–
жұтылған фотондардың саны. Онда жарық қысымы былайша анықталады
p = Rn2hν/c +
(1-
R
)
nhν/c =
(1+
R
)
nhν/c =
(1+
r
)
ω
орт
(3)
Яғни, жоғарыдағы жарықтың толқындық теориясы беретiндей нәтижеге келдiк.
Жарықтың қысымын алғаш рет 1890 жылы тәжiрибе жүзiнде орыс физигi П.Н.Лебедев аса сезiмтал
айналмалы таразының көмегiмен өлшедi. Бұл айналмалы таразы иiндерiнiң бiрi шымқай қара, ал
екiншiсi айнадай жалтыр екi қалақшамен жалғанған болатын. Түскен жарық жалтыр қалақшадан
шағылып кетедi де қара қалақшаға жұтылып қалады. Сөйтiп екi иiндегi қысымның әртүрлi
болуының салдарынан таразыда айналдырушы момент пайда болады. Бұл момент қысымның мәнiн
бағалауға мүмкiндiк бередi. Осылай жасалған тәжiрибе Максвелл теориясымен үйлесетiндей нәтиже
бердi. Лебедев тәжiрибесi Максвелл теориясының қалыптасуында елеулi роль атқарды.
Бақылау сұрақтары
1.Жарықтың қысымы деген не?
2. Оны ең алғаш ким ашты?
3. Теңдеуі қандай?
Сабақ № 58/59
Тақырыбы:
4.3.1 Оптика бөліміне және АСТ ға эксперименталды есептер шығару.
Есеп шығару үлгiлерi
1
Жарық сәулесi скипидардан ауаға шығады. Бұл сәулелер үшiн шектiк бұрыш 42,53
0
. Жарықтың
скипидардағы таралу жылдамдығын табыңыз.
Шешуi:
Сыну заңы бойынша
Толық шағылу құбылысы байқалатын шектiк бұрыш келесi шарттан анықталады
.
Ортаның сыну көрсеткiштерiмен, сол ортадағы жарық жылдамдықтарының арасында мынадай
қатынас орындалады:
.
Онда,
.
Бұдан жарықтың скипидардағы таралу жылдамдығы:
.
Достарыңызбен бөлісу: 
