Эйнштейн теңдеуi деп
аталады. Бұл теңдеуден егер
hν> шығ
болса, онда электрон өз энергиясының бiразын шығу
жұмысына жұмсап, металлдан ұшып шыға алатыны көрiнiп тұр. Ал егер электронның энергиясы
шығу жұмысынан аз болса, онда ол металлдан тысқары шыға алмайды. Фотоэффект мүмкiн бола
бастайтын ең аз жиiлiктi ν
min
деп белгiлей отырып, оны
фотоэффекттiң қызыл шекарасы деп
атайды. Фотоэффекттiң қызыл шекарасының мәнi электрон ұшып шығатын беттiң күйiмен және
металлдың химиялық құрамымен анықталады.
Эйнштейн теңдеуi сыртқы фотоэффекттiң тәжiрибеден байқалатын барлық заңдарын теориялық
тұрғыдан түсiндiруге мүмкiндiк бередi. Шындығында, екiншi заңмен анықталған фотоэффекттiң
қызыл шекарасының түсiнiгiн жоғарыда бердiк, ал ендi (6.3) өрнегiнен электрондардың максимальдi
кинетикалық энергиясы, яғни максимальдi жылдамдығының жиiлiктен тәуелдi екенi көрiнiп тұр.
Бұл фотоэффекттiң бiрiншi заңы.
Ақырында, уақыт бiрлiгiнде ұшып шығатын электрондардың саны бетке түсiп жатқан фотондардың
санына пропорционал болуы керек. Ал фотондардың саны жарықтың қарқындылығын анықтайды.
Сонымен, фотоэффекттiң үшiншi заңы да өз түсiнiгiн алды.
Фотоэффекттiң техникада қолданылуы Фотоэффект құбылысы техникада және өндiрiсте әртүрлi үрдiстердi автоматтандыруда кеңiнен
қолданылады. Осы құбылыстың негiзiнде жұмыс iстейтiн құралдарды
фотоэлементтер деп
атайды. Фотоэлемменттердiң өздерiне жарық түскенiн, немесе түскен жарықтың интенсивтiлiгi аз
ғана өзгерiсiнiң өзiн лезде сезе алуы оны
фотореле деп аталатын аса сезiмтал құрал ретiнде
пайдалануға мүмкiндiк бередi.
(2)
97
Жартылай өткiзгiштердегi тундылайтын iшкi фотоэффект
құбылысы онда қосымша электрондар мен кемтiктердiң пайда
болуына алып келедi. Бұл жартылай өткiзгiштiң ток өткiзу
қабiлетiн елеулi арттырады. Оны әдетте