Əрбір азаматтың жұмысқа дербес орналасуымен қатар, олардың жұмысқа
орналасарда арнаулы органдардың көмегіне сүйенуге де қақысы бар.
Еңбек делдалдығы —
бұл өкілетті мемлекеттік органдардың, сондай
-
ақ
жекеменшік еңбекпен қамту агенттіктерінің халықты жұмысқа орналастыруда
көмек көрсетуі. Бұл жағдайда еңбек делдалдығы жұмыс іздеуші адамдарға оны
таңдау жəне жұмысқа орналасу ісінде меншіктің жəне шаруашылық жүргізудің
ұйымдық
-
құқықтық барлық түрлерінің кадрларға, оларды іздестіріп
-
табуға жəне
қажетті
даярлықтан
өткізуге
мұқтаж
кəсіпорындарға
(мекемелерге,
ұйымдарғA)қызмет көрсетіледі.
Еңбек ету барысында бес адамнан көп адам қаза
тапқан кезде топтық жазатайым оқиғаларды тергеуге комиссия құрады
.
Қоғамдық еңбек нысаны . Қоғамдық еңбектің мынадай екі нысаны бар:
дербес еңбек (меншік иелерінің еңбегі) жəне жалдамалы еңбек (меншігі
жоқтардың еңбегі). Қызметкерлердің жұмысты үйінде, үйге алып істейтін жəне
маусымдық түрлері бар. Үйінде істейтіндер деп
белгілі бір адамның үй
шаруашылығында жұмыс істеуге жеке еңбек шартын жасасқан адамдарды
айтады. Мысалы, күзетші, гувернантка (бала тəрбиелеуші), үй қызметшісі. Жеке
~236~
еңбек шарты бойынша жұмысты өз үйінде отырып орындайтын қызметкерлер
жұмысты үйге алып істейтіндер деп аталады. Мысалы, олардың атқаратын
қызмет түрлері киім тігу, суретшілік жұмыстар атқару. Бүкіл жыл бойына емес,
жылдың белгілі бір уақытында жұмыс істейтін қызметкерлерді —
маусымдық
қызметкерлер деп атайды. Мысалы, күзде егін жинайтындар. Мұндай жұмыстың
уақыты 6 айдан аспауы керек.