~142~
4.
Ұлттық тауарлардың бəсеке қабілеттілігі төмендейді, экспорт азаяды,
жұмыссыздық өседі.
5.
Шетелдің тұрақты валютасына сұраныс өседі, ол капиталдың шет елге
ауысуына əкеледі.
Инфляцияға шалдыққан мемлекеттер инфляцияға қарсы саясатты
жүргізуге мəжбүр болады. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясатын
экономиканы тұрақтандыру, бағамен жалақыны реттеу, қаржыны сауықтандыру,
ақшаны эмиссиялауды қатал бақылауға алу сияқты жалпы экономикалық
шараларды іске асыру арқылы жүргізеді. Ал аса төтенше жағдайда ақша
реформасы жасалады.
Инфляцияға қарсы
саясат
деген бұл инфляцияны төмендетуге
бағытталған мемлекеттік реттеу құралдарының жиынтығы. XX ғ. 60
жылдарынан бастап бағаны тікелей жəне жанама түрде реттеу мақсатымен
барлық экономикаға ортақ шаралар қолданыла бастады.
Тікелей реттеу табыстар саясаты шеңберінде жүргізілді. Табыстар
саясатын екі бағытқа бөлуге болады: жалақы мен бағалардың өсу нысандарын
белгілеу жəне осыларға тікелей бақылау жүргізу. Бақылауға заң актілерінің күші
тəн болады. Жалақы қойылымының өзгерістері əдетте барлық экономикадағы
еңбек өнімділігінің өсу қарқынымен байланысты болады; бағалардың өзгерістері
еңбекақыға жұмсалған шығындардың өзгерістерін өтеу үшін жүргізіледі. Осы
бағыттың мəні мынада: жалдамалы жұмыскерлердің табыстары тікелей
реттеледі, ал пайда
-
жанама түрде баға арқылы реттеледі. Заң жүзінде бағаның
өсуіне шектеудің қойылуы, бағаларын
жоғарылату пайдалы болатын
тауарлардың көлеңкелі нарығын дамытуы мүмкін.
Бағаға ықпал жасаудың жанама əдістеріне
монетарлық жəне фискалдық
саясаттың шаралары жатады.
мемлекет фискалдық саясат əдістер арқылы жиынтық сұранысты
азайтуға тырысады (мемлекеттік сатып алуға жəне инвестицияларға шек қойып,
ақша несие саясатын жүргізу (ашық нарықта операция жүргізу, банк
пайызын жəне резервтік норманы өзгерту арқылы).
Достарыңызбен бөлісу: