Құйма алюминий қорытпалары. Құйма қорытпалары жоғары ағымдылыққа ие болуы
керек, ыстық сызаттар мен кеуектіліктерді қалыптастыруға бейімділігі төмен болуы керек.
Құйма қасиеттерінің жоғары деңгейін қамтамасыз ету үшін кристалданудың минималды
тиімді диапазоны қажет. Жоғары құю қасиеттері эвтектикалық құрылымы бар қорытпаларға
ие. Ең кең таралған құмалы қорытпалар - жоғары силикон мөлшері бар сульумин деп аталады
(5% -дан астам) алюминий қорытпалары.
8.5 суретте алюминий-кремний жағдайының диаграммасының сол жағын көрсетеді.
Силаминдер эвтектикаға жақын композицияға ие, сондықтан олар жоғары құю қасиеттеріне
ие. Ауқымды коррозияға төзімділігі жоғары 10 ... 13% кремний бар AK12 (AL2) маркалы
силомин кең таралым алды. Оның құрылымы эвтектикалық (a + Si) қатты ерітіндісінен
тұрады (8.6-сурет). Силоминнің күші жоғары емес: a
в
= 180 МПа; So,
2
= 80 мПа; 5 = 7%.
Күштік қасиеттерге жоғары талаптарға сəйкес дегенде, құрамында 4,10% кремний бар
алдын-эвтектикалық силаминдер жəне мырыш, мыс, магний жəне марганец шағын қоспалары
қолданылады.
Кеуекті емес жоғары сапалы құймаларды алу үшін авиациялық металлургия
зауыттарында академик А.А. Бочвар əзірлеген қысыммен кристалдану əдісі қолданылады.
Силоминнен басқа мыс жəне магниймен қосылған құйма қорытпалары пайдаланылады,
олар құю қасиеттерін біршама нашарлатады, бірақ жоғары механикалық сипаттамалары,
соның ішінде температура көтерілгендеі. Мұндай қорытпаларды термиялық өңдеуге болады.
Ноқатты ұнтақтау үшін жəне механикалық қасиеттерді жақсарту үшін алюминий
қорытпаларын модификацияға ұшыратады.
Сурет. 8.5. Қорытпаның фазалық
диаграммасы,
A1-Si жүйесінде:
Ж - сұйық ерітінді; E – эвтектикалық
330
Сурет. 8.6. Силоминдег эвтектикалық
Модификаторлар ретінде NaF натрий фторлы тұздары мен NaCl натрий хлоридінің
қосындылары қоспаның массасынан 2 ... 3% мөлшерінде пайдаланылады. Өзгертуден кейін
силоминнің беріктігі 25% -ға, ал ұзарту 2 есеге артады.