С. А. Вологжанина, А. Ф. Иголкин материалтану оқУ ҚҰралы

(қақпақ жүйесінің моделі арқылы жалғастырғыш үлгілерді біріктіру), модельдік блоктарын 
отқа төзімді қабықпен жабу, үлгілерді алу (балқыту, еріту, өртеу), қабықталған қалыптарды 
жəне оларға сұйық метал құюды білдіреді. Ақпалы модельдер үшін құйылманың қадірі 
əртүрлі қорытпалардан күрделі құймаларды алу мүмкіндігіне, оның ішінде кесу жəне соғу 
арқылы қиындықтарға тап болуына байланысты. Құймаларды қаптауға көшіруде ақпа 
модельдері 30 ... 80% -ға дейін өңделудің еңбекқорлығын төмендетеді, металлды пайдалану 
коэффициентін арттырады, өндіріс бөліктерінің құнын төмендетеді. Құймалардан ағымдық 
модельдеріне қарай бірнеше граммнан 100 кг-ға дейін ақпалар шығарылады. Осы 
қалыптастыру əдісінің кейбір кезеңдерін егжей-тегжейлі қарастырайық. 
Барлық модельдік материалдарды, қабықшалардан модельдерді алу механизміне 
байланысты, ерітілген, ерігіш жəне күйіп кетуі мүмкін деп бөлуге болады. Ерітілген 
модельдердің кеңінен қолданылатын құрамдары парафин, стеарин, қоңыр көмір жəне 
шымтезекті балауыз (битум), этилцеллюлоза, табиғи жəне синтетикалық керешин жəне т.б.. 
Еріткіш модельдердің негізгі компоненттері – карбамид, сілтілік металдардың нитридтері 
жəне нитраттары жəне басқа заттар болып табылады. Жанғыш модельдердегі материалдарға 
көбіктенетін жəне шағын термопластикалар (блогты полистирол, көбіктенгіш, суспензиялы 
жəне т.б.) жатады. Бұл топтың модельдік материалдары кейде арнайы органикалық 
еріткіштерде еруі арқылы жойылады. Алғашқы материалдан құю жəне қышқылдану 
жүйелерінің модельдерін алу үшін ғылым түрлі үлгілеу құрылымдарын дайындайды. 
Модельдеу арнайы шприцтермен жəне автоматты машиналарда жасалған престелген 
модельдік композицияның қысымымен пресс-фитингпен, негізінен, металдан жасалған 
модельдерге легирленген үлгі құрамын еркін құю арқылы жүзеге асырылады. Дайын 
модельдер блоктарға жинақталады (1.3-сурет), оларды моделдерге литникалық жүйепмен 
біріктіру немес басқа əдістермен бекітеді. 
Модельдік блоктардың беткі жағында қолданылатын отқа төзімді қабықша бірнеше үзік 
қабаттарды (шламдар мен қаптамаларды) жəне электрофорезді кезекпен қолдану жолымен 
алуға болады. Көп қабатты жабу жағдайында суспензия этил силикатының гидролизденген 
ерітіндісінен жəне отқа төзімді толтырғыштан тұрады. Отқа төзімді қабықтарды алу 
процесінде модельдік блоктар суспензияға толы болып суланады, түйіршікті отқа төзімді 
материалмен себіліп, қатайғанға дейін кептіріледі. Осылайша, төрт-алты қабат қолданылады 
(үлкен құймаларды өндіруде оннан да астам). 
Модельдік құрамы, оның су ерітіндісі немесе жылуды жою өнімдері шпурлы 
шұңқырдың ашық шеті арқылы жойылады. Балқы ерітіндіде балқытылған модельдегі 
материалдағы (модельдегі құрамы ... 

жүктеу/скачать 8,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: