Пит Дадли (Ұлыбритания) Lesson Study uk

7
1. 
Lesson Study-ді
қандай мақсатпен жүргізу қажет?
Lesson Study
тәсілі тиімді, себебі ол мұғалімдерге: 
• әдеттегіге қарағанда балалардың білім алғандығының анағұрлым анық, 
әртүрлі қырларынан және егжей-тегжейлі дәлелін көруге;
• мұғалімнің пікірі бойынша балаларды оқыту барысында не болуға тиіс, ал 
шындығында жағдай қандай екендігі арасындағы айырмашылықты көруге;
• оқытудың нәтижесінде оқушылардың қажеттіліктерін барынша 
қанағаттандыратындай етіп қалай жоспарлау керектігін түсінуге;
• 
Lesson Study-ді
ң
 
басты мақсаты оқушыларға білім алуға көмектесу және топ 
мүшелерінің кәсіби дамуына ықпал ету болып табылатын мұғалімдердің 
желілік қоғамдастығы аясында іске асыруға (
Dudley, P
. 2011a);
• 
Lesson Study 
мүмкіндіктерін өзінің педагогикалық тәжірибесінде қолдануға 
көмектеседі.
Dudley, P
. (2011) 
Lesson Study: what it is, how and why it works and who is
 using it
[
Lesson Study
: ол не, ол қалай және неліктен жұмыс істейді, оны кім қолданады], 
www.teachingexpertise.com
Табысты мұғалімдер көбінесе сыныпта болып жатқанның біразына, кейде 
тіпті көпшілігіне мән бермейді. Бұл – кемшілік емес! Бұл – оларға табысты болуға 
көмектескен үдерістердің нәтижесі.
Толығырақ тоқталайық. Сынып дегеніміз – кәсіпқойларға қызмет етуге тура 
келетін барынша күрделі жұмыс жағдайлары: шамамен бір сағатқа жуық уақыт 
ішінде сабақта жұмыс істеп отырған 30 және одан да көп оқушы үлкен көлемді 
ақпарат өндіреді. Бұл ақпараттың мұғалімге жетуінің жылдамдығы да үлкен, соның 
салдарынан сабақ, жапондықтар айтқандай, ағыны қатты өзен сияқты болып шығады 
(
Lewis
, 1999).
Зерттеушілер мұғалімдердің ақпараттың осы ағынын және оның жылдамдығын 
қалай игеретінін бақылаған. Рэгг және басқалар (1996) анықтағандай, мұғалімдер 
бірінші үш жылда барлық қиындықтан өтіп, жақсы педагог болып қалыптасады, 
себебі өздері үшін проблема болып табылатын оқу жағдайын басқарудың жаңа тәсілін 
тапқанда олар бұл тәсілді осыған ұқсас жағдайларда үнемі қолдануға болатын белгілі 
бір оңтайлы нысанға айналдырып алады да, реті келген кезде қолданып отырады. 
Осындай жағдайларда тәжірибелік білім мұғалімнің саналы түрде істеп тұрғанын 
растай алмайды, бұл болжамды (немесе жасырын) білім болып табылады, яғни біздің 
велосипед тебу туралы біліміміз сияқты: ондай білімнің бар екені қажет болғанда ғана 
білінеді, бірақ оны сөзбен жеткізу өте қиын.
Мәселен, тәжірибелік білімдері егжей-тегжейіне дейін жазылып, басқаларға 
беріліп, кейіннен қайта орындалатын хирургтардан айырмашылығы, мұғалімнің 
тәжірибелік білімі өзінде қалады, себебі ол тәжірибе кезінде қалыптасады, оның 
үстіне иесі әдетте оның бар екенін біле де бермейді. Мұғалімдер өз сыныбында 
автономды түрде «жеке маман» ретінде жұмыс істейтіндіктен, басқа мұғалімдерде 

8
әріптесінің «болжамды» білімін тәжірибеде көруге мүмкіндік бола бермейді. Ал 
мұғалімнің жұмысын басқа маман бақылаған кезде оның жұмысының нәтижелілігі 
бағаланатын болғандықтан, ол сол баға мен пікірдің үдесінен шығуға тырысып, 
өзінің «жасырын» білімдерін көрсетуге ұмтылмайды, яғни тәуекелге бармауды жөн 
көріп, «қауіпсіз» оқытуды көрсетеді.
Санасыз субъктілерге қарағанда адамдар көп көлемді ақпаратты «сүзгіден» 
өткізу арқылы игереді. Мысалы, нақты «еститін» дыбыстардың ішінен біз олардың 
аздаған бөлігіне ғана мән береміз, өзімізді сырттан келетін ақпараттан қорғаштап, 
тек маңыздысына немесе оқыстарына ғана көңіл аударып үйренгенбіз. Мұндай 
сүзгілеу тетіктері бізге өз мақсатымызға жету үшін қолдануды маңызды деп 
санайтын мәселелерге ғана көңіл аударуға мүмкіндік береді. Сыныпта да дәл солай: 
қомақты сыртқы оқиғалар мен ақпаратты елемей, белгілі бір сәтте болған маңызды 
нәрселерді ғана ескереміз. Біз маңызды деп санаған ақпаратты лезде меңгеріп, бірден 
өзімізге ыңғайлы түрде сақтап аламыз, бұл күрделі әрі жылдам сабақ жағдайында біз 
басымдық берген басқа да маңызды нәрселерді өңдеу үшін жұмыс жадымызды бос 
ұстауға мүмкіндік береді.
Lesson Study
тәжірибелі мұғалімдермен қатар, еңбек жолын жаңа бастаған мамандарға 
да кәсіби жетілуге көмектеседі. Себебі бірлесіп жоспарлау, бірлесіп қадағалау, бірлесіп 
талдау арқылы біз оқыту туралы бірлескен пікір қалыптастырамыз. Бұл жағдайда 
біз оқыту аспектілерін өзіміздің ұстанымымыз тұрғысынан ғана емес, 
Lesson Study 
дайындаған
 
әріптестеріміздің көзімен де қарастырамыз, соның нәтижесінде біз 
Lesson 
Study 
барысында бақылаған нақты сабақты өзіміздің жоспарлаған сабағымызбен 
салыстырамыз. Бұл біздерге өзіміз әдетте мән бермейтін, елемейтін, әдетте «шеттетіп 
тастайтын» немесе болжамды білім ретінде сақталып қалатын нәрселерді аңғаруымызға 
түрткі болады.
Lesson Study 
тәсілін
 
пайдаланатын көптеген адамдардың айтуынша, зерттелетін 
жекелеген оқушылардың оқудағы қажеттіліктері мен мінез-құлықтарына назар 
аударып, сол арқылы олар туралы көбірек біле отырып, біз өз оқушыларымыздың 
әрбіреуін анағұрлым жақсы тани бастаймыз. Демек, мықты және нашар оқушылардың 
аралығындағы «орташа» сыныпты оқытуға қарағанда, 
Lesson Study 
мұғалімге өз 
жұмысын болмашы ақпаратпен шамадан тыс жүктемей, барлығынан хабардар болып, 
өмір бойғы тәжірибесінде әрбір оқушының қажеттілігін ескеріп отыруға мүмкіндік 
береді.
Менің зерттеулерім (
Dudley, 2011b
) 
Lesson Study-д
ің рефлексивті, қайталамалы және 
бірлескен тәжірибесі күрделі оқу ақпаратын іріктей алатын тәжірибелі ұстазға екінші 
дәрежелі ақпаратты елеп тастап, тек қажеттісін ғана іріктеп алуға көмектесетіндігін 
көрсетіп отыр. Бұл оқу ақпаратының қадағаланатын оқуға тікелей қатысты бөлігін 
ғана басқаруды қамтамасыз етеді, басқа жағдайда ақпараттың дәл осы бөліктері 
қажетсіз болар еді. 
Lesson Study
тәсілі мұғалімдерге олардың өмір бойғы тәжірибесі 
тек жоғарыда аталған сүзгіні іске қосқанда ғана жетістіктікке жету мүмкін болады 
дейтіндігіне қарамастан, оларға осы сүзгіні өшіріп тастауға үйренуге көмектеседі.

жүктеу/скачать 2,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: