Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет100/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

Батылдары
 
бес минут, 
именшектері
 
тым құрыса екі
-
үш минут ерте 
кетуге тырысады. Тұлымхан 
батылдардың да,
 
именшектердің де
 
тобына жатпайды. Ол дәлдікті сүйетін. Алты да нөл
-
нөл (М. 
Мағауин).
Бұл келтірілген мысалдардан 
батыл, именшек
деген эмосе
-
малы сын есмідерден кейін қолданылуы тиіс 
адам
немесе 
қызметкер
 
сөздерінің түсіріліп, 
батыл,
именшек 
сын есімдерінің субстантивтеніп 


128 
тұрғандығын байқауға болады. Бұл жерде субстантивтенген эмосе
-
малы сын есімдердің мағыналары кеңейіп, олардың сындық мағына
-
ларының үстіне заттық мағына үстеліп тұр. Егер бұл мысалдардағы 
субстантивтеніп тұрған эмосемалы сын есімдердің қасына анықта
-
лушы сөздерді қоятын болсақ (
адам
немесе 
қызметкер

олар қайтадан 
сындық сипатқа ие болып, анықтауыштық қызмет атқара алады.
Сын есімдердің сөйлеу стиліндегі қолданысын сөз ете отырып
Д. Әлкебаева: «Сын есімдердің сөйлеу стиліндегі қарапайым формасы 
да кездеседі. Мысалы, 
сұлу

көркемдік бейнемен айтылады, ал 
сұлусымақ
деген кекесінді түрде айтылады. 
Сұлу 

сөзі сын есім, ол өзі 
анықтайтын сөзбен тіркесіп 
сұлу қыз, сұлу жігіт
деп нақты адамның 
кескін
-
кейпін анықтайтын сөз ретінде алынады, бір қарағанда 
сұлу 
қыз, сұлу жігіт
сын есімдері эмоционалдық қызметімен жігіт пен 
қыздың бейнесін ажарландырып тұр. Ал осы сөз таза стильдік айшық
-
қа
айналып эстетикалық бейнелілікке көтеріле алады, онда 
сұлу 
сөзі 
стилистикалық басқа мағыналық тіркеске еніп стилистикалық образға 
айналады», –
деп жазады [69, 150].


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет