Внутривузовская студенческая

31 
УДК 616.89
 
БАЛАЛЫҚ ШАҚТАҒЫ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУ 
БҰЗЫЛЫСТАРЫНЫҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
 
Жаңбыршын А.Қ., Калдыбаева А.Е.
 
Ғылыми жетекші:Қоғамдық денсауллық кафедрасының оқытушысы, 
медициналық ғылымдар магистрі Атабаева А.К.
 
 
«
Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы
 
 
Өзектілігі:
Балалық шақтағы психикалық даму бұзылыстары көптеген 
жылдар бойына маңызды медициналық және әлеуметтік проблема болып қала 
бермек. Баланың денсаулығының дамуы адамның болашақ өмірінің негізі. Негізгі 
қабілет, дағдылардың қалыптасуы адамға алға ұмтылуға жол ашады. Балалық шақ 
аса осал кезеңдердің бірі, яғни бірнеше критикалық периодтардың өтетін 
кезеңі.Ғылыми жобаның мақсаты: Балалық шақтағы психикалық даму 
бұзылыстарының эпидемиялық аспектілеріне шолу жасау.
Зерттеу материалдары мен әдістері
:Әдеби шолу,ақпараттық
-
аналитикалық 
әдіс (отандық және шетелдік әдебиетке шолу)
Зерттеу нәтижесі:
Қазіргі уақытта балалар популяциясындағы аурулардың 
таралуын бағалау үшін қолданылатын үш негізгі тәсіл бар, олар құны мен 
нәтижесінің сапасы бойынша ерекшеленеді. Ең қарапайым және арзан әдіс 
- 
мектептер мен ауруханаларда бұл аурулардың таралу көрсеткіштерін есептеу және 
нәтижелерін жалпы тұрғындар санымен салыстыру. Алайда, бұл тәсіл ауру 
таралуының төмен көрсеткіштерін береді, өйткені ол клиникалық диагнозы әлі 
анықталмаған балаларды есепке алмайды. Неғұрлым объективті болатын екінші әдіс 
- 
бұл әлі белгісіз диагноздың ықтимал жағдайларын анықтау және есепке алу үшін 
медициналық және басқа қол жетімді құжаттарды қосымша талдау. Үшінші әдіс, 
одан да сенімді, аурудың ықтимал жағдайларын анықтау үшін бүкіл популяцияның 
үлкен үлесін талдау, содан кейін стандартты диагностикалық процедураларға сәйкес 
егжей
-
тегжейлі бағалау. Бұл соңғы әдіс, әдетте, таралудың ең сенімді және ең 
жоғары көрсеткіштерін береді.
Балалардың психикалық дамуындағы ауытқулардың спектрі жеткілікті түрде 
кең, дегенмен бұл топтың жиі кездесетін аурулары 
- 
ақыл
-
ой дамуының, психикалық 
дамудың тежелуі және аутизм спектрінің бұзылуы.1983 жылы М.Ш.Вроно ұсынған 
ақыл
-
ой дамуының тежеуілдеуінің негізгі клиникалық белгілері:
•негізгі психофизикалық функциялардың дамуын кешеуілдеу (моторика, 
сөйлеу, әлеуметтік мінез
-
құлық);
•эмоционалды жетілмегендік; жеке психикалық функциялардың біркелкі 
дамуы;
•ақыл
-
ой бұзушылықтардың функционалды және қайтымды сипаты.
Психикалық функциялардың жетілуінің баяулауы жеңіл дәрежеден ауыр 
жағдайға дейін өзгеруі мүмкін. Жеңіл дәрежеде ақыл
-
есінің дамуының тежелуі 
қалыпты баланың дамуынан бір жасқа кеш жүреді; орташа дәрежеде
- 
жасқа 
байланысты қозғалтқыш және сөйлеу дағдыларын,
эмоционалды реакцияларды, қол 
дағдыларын, коммуникативті әрекеттерді және басқа да нейропсихикалық 
функцияларды қалыптастыру бір жастан асып кетеді; ауыр жағдайларда жасқа 
байланысты 
дағдыларды 
игерудегі 
артта 
болу 
екі 
жас 
кезеңінен 
асады.Жағдайлардың дербес тобы ретінде психикалық дамуы тежелу психикалық 

32 
аурудың жалпы құрылымында 1% 
-
2% 
-
дан 8
-
10% аралығында болады, бірақ 
психикалық дамуы тежеу синдромы ретінде жиі кездеседі.
Психикалық дамуының тежелуі мен ақыл
-
ой дамуының артта қалуынан басқа, 
психикалық жетілудің бұзылуларына ерте жастағы аутизм жатады. Бұл мидың 
дамуының бұзылуынан туындайтын және әлеуметтік өзара іс
-
қимыл мен 
байланыстың жан
-
жақты жетіспеушілігі, сондай
-
ақ қызығушылықтар мен 
қайталанатын іс
-
әрекеттердің шектелуімен көрініс табады.

жүктеу/скачать 1,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: