Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

404
(15.9)
15.13-
сурет
(15.1, 
а
суретін қараңыз) бір түрі болып есептеледі. Бұл типтегі 
«операциялық» күшейткіштердің атауы олардың бастапқыда 
көбінесе 
аналогты 
шамаларға 
қатысты 
математикалық 
операцияларды (қосу, азайту, интегралдар және т.б.) орындау үшін 
қолданылғанына байланысты берілген. Қазіргі уақытта ОК әртүрлі 
функционалдық мақсаттағы электрондық құрылғыларды (кернеу 
стабилизаторларын, әртүрлі формадағы сигнал генераторларын) 
құрастыру кезінде қолданылады. Операциялық күшейткіштер 
тікелей байланыстары бар көп каскадтық болып жасалады. ОК 
кірісінде нөл дрейфін азайту үшін тұрақты токтығ дифференциалды 
күшейткіш каскады (далалық транзисторларда және кіріс кедергісін 
ұлғайту үшін), одан кейін қажетті күшейтуді алу үшін аралық 
күшейткіш каскадтар қосылады және шығыста шығыс кедергісін 
азайту үшін кернеу қайталағыш қосылады. ОК әзірлеу 
– 
күрделі 
проблема. Алайда бұл оларды практикада қолдануды 
қиындатпайды, себебі олар интегралдық схемалар түрінде 
дайындалады. 
Нақты операциялық күшейткіш.
Төмен сигнал режимінде
ОК
-
ң кіріс және шығыс тізбектері 15.13
-
суреттегі алмастыру 
схемасымен ұсынылады, оның элементтері ОК
-
ң
 
негізгі 
параметрлерін
көрсетеді: 
— 
кіріс кедергісі
; 
(15.9а)
R
ОКкір
= 10
4 
– 10
10 
Ом
R
ОКшығ 
= 10
– 50
Ом

405
а
б
15.14-
сурет
15.15-
сурет
15.16-
сурет
— 
шығыс кедергісі;
К
ихОК 
= 
U
шығ.ж
/
U
ОКкір. 
(15.9б)
— 
бос жүріс режиміндегі ОК шығысы мен кірісіндегі синусоидалық 
кернеулердің әсерлік мәндерінің қатынасына тең кернейдің күшею 
коэффициенті (
R
ж 
= 
∞
). 
0 нөлдік потенциалды түйін ОК шығыс тізбегін алмастыру 
схемасында қуаттау тізбегінің 
1
эквипотенциалдық нүктесіне 
сәйкес келеді. 15.14, 
а
және 
б
суреттерінде ОК
-
ң шартты белгілері 
келтірілген, оларда терістейтін кіріс шеңбермен белгіленген.
ОК
-
ң күшейткіш қасиеттерін оның жүктеме тізбегі ажыратулы 
болған кездегі жиіліктік және табыстама сипаттамалары 
айқындайды.

406
ОК
-
ң
 
логарифмалық амплитудалық-жиіліктік сипаттамасы 
(15.15-
сурет) биполярлық транзистордың ЛАЖС
-
ына (13.14
-
суретті 
қараңыз) ұқсайды. Соңғысы сияқты операциялық күшейткіштің 
ЛАЖС
-
ында 
f
шк.ОК
шекаралық жиілігін
бөледі, онда ОК кернеуінің 
күшею коэффициентін оның нөлдік жиіліктегі мәнімен 
салыстырғанда:
К
и.хОК 
(0) = 10
4
—10
5
(15.10) 
√
2-
ге немесе 0,707 есеге азаяды, ал 
20 lg 
К
и.хОК 
шамасы 
— 20lg
√
2= 3 
дБ
-
ға азаяды, сондай
-
ақ 
f
1 
бірлік күшею жиілігін
бөледі, онда ОК 
кернеуінің күшею коэффициенті: 
К
и.хОК
= 1. 
ОК
-
ң табыстама
сипаттамаларын оның шығысындағы кернеудің 
жүктеме тізбегі ажыратылған кездегі тұрақты ток режиміндегі 
U
кір.ни 
= 
0 
кезіндегі 
U
шығ.ж 
(
U
кір.и
) терістейтін және 
U
кір.и 
= 0 
кезіндегі 
U
шығ.ж 
(
U
кір.ни
) терістемейтін кірістеріндегі кернеулерге тәуелділігі 
анықтайды (15.16
-
сурет, 
а
, 
1
және 
2
-
тәуелділіктер).

жүктеу/скачать 21,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: