Әдеби KZ
Бос қол қайтқан себебін сұраған әкесіне сұлтан: «Итаяқтағы жуындыдан
бұралқы төбетті қуып жіберіп өзі жалай бастаған арлан тазыдай, біреудің бауыр
баспақ аруын әбдірашит сұлтаннан тартып алып өзім иемденгім келмеді» деді.
— Ал, Рабиу-Сұлтан-Бегімді неге босаттың? — деді Жәнібек.
— Ұлықбек мырзаның аруағын сыйладым.
«Түсіп қалған мұзалимның
1
биігі жаман. Тоят ала алмай қалған әйелдің күйігі
жаман» деп қарайтын сорақы заманның Жәнібек те бас иген перзенті. Бірақ
баласының жауабы миына қона кетті.
— Дұрыс еткен екенсің, адам қартая бастағанда жауымнан кегім қайтпай
қалады-ау деп көп ойлайды екен. Менікі де сол болар... — дей салды. Сөйтті де
Қасымға тағы қарады. — Көзім тірісінде өмір деген өткелдің қыл көпірдей
сынынан өте бер... Істеп жүргендерің теріс болса да өзің пішіп, өзің сөккенің
ұнайды... Оқасы жоқ, құс ұша түзеледі.
— Құс дұрыс қанаттана алса, түзу ұша алады.
— Дұрыс айтасың, — Жәнібек баласына тағы тесіле қарады да қойды.
Осылай талас-тартыста тағы төрт жыл өтті. Қазақ елі Шу, Сарысу бойын әбден
мекен етіп алды. Әдеттегідей жұрт жайлауға көшкелі жатқанда, бір күні Жәнібек
Қасымды тағы шақырды.
— Мүмкін Мұхамед-әкім эль Таразидың тойына Бұрындық ағаңмен сен
барарсың? — деді ол.
— Барсам барайын.
Мұхамед-әкім эль Тарази Жаңғы шаһарында тұратын аты-шулы саудагер. Түбі
араб. Бір шеті Үнді, Қытай, Монғолия, Тибет, екінші шеті Византия, Түркия, Мәскеу,
Киевке дейін жүздеген түйемен жылда екі-үш рет керуен жүргізетін, қытай жібегі,
манат, шағиы, үнді шайы, жемісі, Киев кендірі, қызыл бидайы, Дәшті Қыпшақ
малы, тері-терсек, жүн-жұрқасы, Стамбулдың қолөнершілері істеген білезік, жүзік,
күміс ыдыс, алтын жалатқан құман, зер жүргізген жайнамазына дейін сатып, сауда
1
М ұ з а л и м — көне түркі тілі, қызмет дәрежесі деген мағынада.
205
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004
Достарыңызбен бөлісу: |