қылаудың тез арада калыптасуы.
Біріккен
және
жеке
бағалаудың
окушылар тобында басым түсуі.
Оқушылардың
мотивация лы-мәнді к
үстанымдары
Оку күндылықтары мен мін-
деттерінен
алыстау,
окуға
деген жеккөрушілік. танымдық
мотишердің тарылуы. Өмірлік
мәні бар күндылыктардың оқу
қүіідылыктарынан бөліиуі. Оқу
іс-өрекетінен ішкі психоло-
гиялык і үрғыдан алшактау.
Оқу мәнін бірігіп жүмыс
істеу
арқылы күшейтіп, кеңейту. Оқу мен
таным мотивтерін байыту, түлғаның
мотивациялық
саласын
кеңейту,
шығармашылық әрекет мотивтері-
нің пайда болуы, түлғаның мәрге-
бесін жоғары дәрежеде көтеру.
Реформаларға дейінгі және қайта қүрылып жатқан мектептегі оқыту
практикасының ерекшеліктері, міне осындай. Атап өту керек, сгер сабақта
түсінісу, сенімділік, мейірімділік, жанға тыныштық, сыйлайтын, үғынысу
атмосферасы қалыптасса, мүндай сабақта окушы жана материалды қабылдаи
қана қоймай, өзін-өзі дамытып, адамгершілік қүндылықтармен байи түседі.
Эрине, осындай ахуал бір ғана сабақ шеңберінде қала бермеуі керек.
Караковскиийдің (Мәскеу қ., 825-мектеп) мектебінде мысалы, шығармашылық
сабақтар өткізіледі. «Негеш» клубында дәрістер болып түрады, қүпиясы
ашылмаған сырлар олеміне саяхат жасалынады, шығармашылықпен тәжірибе,
сынақ өткізу, дидактикалық койылымдар, поэтикалық турнирлер өткізу,
фантастикалық жобаларды қорғау, білім аукционы, шығармашылық марафон,
тірілген мүсіндер мүражайы болып түрады. Мектеп оқушылары 1 ай бойы
білім күніне дайындық өткізеді. Балалар әр түрлі жолдар арқылы дүниені таниды.
Пікір алмасу дәрежесі мен мазмүны олардың жасына, ортасына және ортаның
ерекшеліктеріне байланысты болады. Ал танымдары әлеуметтік маңызды
нысандарға бағытталған. Балалар арасындағы пікір алмасу оныц мазмүны
мәселеге, әлеумеггік бағытталған және мәліметтерге бай болған жағдайда ғана
нотижелі болатыны анықталған. Сондай-ақ, пікірталасты бала өз қүрбысына
өзін-өзі мойындату күралы емес, өз мақсаты ретінде қараса, балалардың пікір
алмасу нотижелеріне ғана емес, оның үрдісіне де қызығушы-лығы болса ғана,
пікір алмасу нәтижелі бола алады (Қараңыз. Коллективная учебно-познава
тельная деятельность школьников / Под. ред. И.Б.Первина. - М., 1985. с.78).
Біріккен үжымдық жүмыс тәжірибесі бірден пайда болмайды. Шындығында,
жағымды тәжірибені қалыптастыру үшін педагог өте шыдамды болу қажет.
Жаңа білім таным үстінде, біріккен еңбек ету үрдісінде жүрегін үжымдық
әрекет етуде пікір алмасу нәтижесінде жүзеге асатын шындықты іздеуді
дамытып кана қоймай, үжымда, өмірде өз орныңды табуға, өзіңді сәйкестік
негізде бағалауға көмектеседі. Туындаған жаңа дидактикалық жүйеде таным-
дық пен сөйлесу байланысы тек оқушылардың жаңа ақпаратты немесе әрекет
тәсілдерін іздестіру жағдайындағы серіктесті қабылдау үлгісін ғана емес,
сондай-ак, қоғамдық мәдениетті игеру барысындағы болмысты тану гетігін де
қалыптастырады. Осының бәрі жогары мәдениетті пікірталаста өтуі қажет.
Осындай жағдайларда балаларды жанжалдасудан қашып, олардан дүрыс шығу
жолдарына үйрету керек.
|