П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р



Pdf көрінісі
бет168/400
Дата23.12.2023
өлшемі13,11 Mb.
#198771
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   400
Байланысты:
дидактика кытап 2

II бөлім. Дидактика
8 ТАРАУ. ЖАЛПЫ БІЛІМ МАЗМҮНЫ
8.1. Білім мазмүнының тусінігі ж әнемәні
Білім түсінігі - өте күрделі және көпқырлы. Ресей 
Білім мазмүны 
-
Федерациясының білім туралы заңында ол “адам, қоғам 
педагогика 
және мемлекет мүдделеріне сәйкес тәрбиелеу мен
ғылымынын 
оқытудың мақсатты бағытталған үрдісі” деп анықталған.
дидактикалық 
Білім беру үрдісінде адам жинақталған білімдерді, іскер- 
үғымы 
ліктер мен дағдыларды меңгереді, оның ақылы мен
сезімі дамиды, дүниеге көзқарасы мен оның танымдық 
үрдістері қалыптасады. Білімді адам көптүрлі фактілер мен қүбылыстарды 
қарастыруға қажет жалпы түғыр ретіндегі идеяларды, үстанымдар мен 
әдістерді меңгергендіктен, дамыған қабілетінің жоғары деңгейі арқылы білімін 
жеке оқиғалардың көпшілігіне қолдана алады, көп білімді алып, тез және 
дүрыс ойлайды, түсінігі мен сезімі ізгілікті және жоғары бағыт алған болады. 
Орыс зиялылары атап өткендей, XIX ғасырдың өзінде шын мағынасындағы 
білімді адамда үш қасиет - кең білімдер, ойлау дағдысы және сезімдердің 
ізгіліктілігі, - қажет деп айтқан. Бүл жерде білімділікті түсінудің қазіргі кездегі 
түсінумен сәйкестігін, яғни білім тәрбиелілікті қамтығанын баса айту керек. 
Демек, білім түсінігіне білімдер, дағдылар мен іскерліктер ғана емес, сондай- 
ақ, сыни ойлау, жасампаз болу, айналадағы өтіп жатқан оқиғаларды адамгер- 
шілік түрғысынан бағалау да енуі керек. Бүған адамның әрекеттің маңызды 
түрлеріне қатысуымен қол жетпек. Мектеп білімі мазмүнының мәні неде?
Мектеп білімі мазмүнын қалыптастыру теория-лары 
Білім мазмүнының 
XVIII ғасырдың соңы - XIX ғ. басында жасала 
мәні және оның 
бастады. Педагогика тарихында материалдық және
тапихи сипаттамасы 
формалдық білім беру теориялары деген атпен
белгілі. Білім мазмүны қалыптасуының материал- 
дық теориясының педагогика тарихында дидактикалық материализм теориясы 
деп те атайды (Гербартшыл Ф.В.Десрпфельдтің кітабының аты бойынша). Бүл 
жерде әртүрлі ғылым салаларынан оқушыға білімнің неғүрлым үлкен көлемін 
жеткізу қажеттігін негіздеуі.
Бүл теорияның жақтаушылары (оларды энциклопедистер дейді) ағылшын 
ақыны, тарихшы Дж.Мильтон, неміс педагогы Н.Б.Беседов мектептің негізгі 
максаты оқушыларға білім беру деп есептеп, әрекеттің белгілі бір үзінділерінің 
тереңдігі оқылған материалдың санына тепе-тең деп есептейді. Олар бағдар- 
ламаларға өз пәндерін оқытуда көп материалдар енгізгісі келді. Ал басқа ғылым 
өкілдері бүған карсы болды. Мектеп білімінің мазмүнын қалыптастыруда бүл 
бағыт тиімсіз болды. Себебі, білім алушыларға ақпараттар өте көп, ал ол үзінді 
ретінде немесе тек үстіртін негізінен есте сақтау арқылы қабылданады.
Білім мазмүнының қалыптасуының материалдық теориясының негізін 
Я.А.Коменский салған, ол өз кітабына окушыға керек барлық білімді кіргізгісі 
келді.
Дидактикалық формализм теориясы бойынша: (XVIII ғ. аяғында Э.Шмидтің 
«Эмпирикалық психология» және А.А.Немейердің «Тәрбиелеу және оқыту- 
дың үстанымдары» атты кітаптарында т.б) пайда болған формалды теория 
білімінің мазмүнын қалыптастырудың формалды теориясы ретінде түтас




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   400




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет