I бөлім. Педагогиканың жалпы негіздері 19
тырылуы мүмкін. Оқытуды дидактика өзінің объектісі ретінде, бүл қүбылыс-
тың мәңгілік мәнін тану барысында оның шығуы мен дамуын, сондай-ақ басқа
оқу пәндері түрғысынан қарастырылуының түрлі қырларын есепке алу қажет.
Егер педагогикалық теорияның практикалық бағыттылығын және педаго-
гикалық әрекетті жобалаудың қажеттілігін есепке алсақ, онда бүл козқарас-
тардың айырмашылықтары анық көріне түседі. Осыған байланысты, кезінде
В.Е. Гмурман мен Ф.Ф. Королевтің педагогиканың жалгіы негіздеріне арналған
кітабында көрсеткен тәрбие теориясының объектісінің сипаггамасын зерделеу
пайдалы болар.
Бүл ғалымдар тәрбиедегі ең бастысы - тәрбиеленушілердің жағымды жеке
түлғалық тожірибені меңгеруі деп есептейді. Оны кейбір адамгершілік ереже-
лерін жөне сәйкестіктегі әрекеттерді калыгггастыру деп қарауға болмайды,
себебі ол қажеттіліктерді, қызығушылықтарды, мотивтерді, сезімдерді қалып-
тастыруды камтиды. Мысалы, айталық, оқушыға арифметиканың немесе
грамматиканың қайсыбір ережесін түсіндіруге болады, оган сол ережелерге
сәйкес мысалдар мен есептер беруге болады; нотижесінде ол бүл ережені
меңгереді. Бірақ қайырымдылық пен комекке келу туралы әңгіме өткізіп,
сойкес тапсырмалар беріп қайырымды адам торбиелей аламын деп үміттенуге
болмайды. Мүндай әдістеме қолдану барысында өзімшіл менмен және екі-
жүзді адам өсіруіміз мүмкін. Оқу бағдарламасы материалын тақырыптарға,
сабақтарға, семинар сабақтарға белуге болады. Бірақ адамгершілік тәрбиесінің
бағдарламасы бүл қүрылыммен (қыркүйекте - адалдық, қазанда - ізгілік)
қүрастырылмайды. Адалдық сабақтары физика сабақтарына үқсамайды.
Алғашқыларын өмірдің өзі беретіндіктен, оларда қатаң үйымдастырушылық
нормалары болмайды.
Жоғарыда айтылғандай, педагогиканың поні оның объектісінде пайда
болган қатынастар жүйесі болып табылады. Бүл педагогика ғылымдарының
жүйесін қүрайтын педагогикалық пәндер қатарына қатысты. Солардың
негізгілерінің бірі - дидактика - оқыту мен білім алу арасындағы алдын ала
ойластырылған, жасалған оқу жағдаяттарымен белгіленеді. Ол жағдаят