-кесте Гейннщ теориясы непзЫде жасалган окыту н

Ацпаратты е вдеу теориясы: кодтау жене сацтау
Танымдыц стратегиялар
бакылау процестерiнен тирады. Оларга жана акпаратты 
кабылдау, акпаратты кайталауга шешiм кабылдау, акпаратты дамыту, ¥М Ж -дын еске 
TYcipy тэсiлдерiн колдану жэне мэселенi шешу жолдары жатады (7-тарау).
К,имыл-цозгалыс дагдылары
тэжipибе аркылы кол жеткiзген козгалыстардын 
сапасын (рет!мен, уакытында) бipтiндеп жаксарту аркылы icKe асырылады. Интел- 
лектуалды дагдыларга тез кол жетшзшетш болса, кимыл-козгалыс дагдылары удайы 
жаттыгу аркылы, бipтiндеп дамиды (Ericsson, Krampe, & Tesch-Romer, 1993). Жаттыгу 
шарттары да тYpлi болады: интеллектуалды дагдылар кезiнде тYpлi мысалдар непзш- 
де жаттыкса, кимыл-козгалыс дагдылары булшык ет козгалыстарын камтиды.
Квзцарастар
дегенiмiз - эрекеттерге эсер ететш жэне жомарттык, эдiлдiк, са- 
лауатты eмip салтын устану сиякты каcиеттеpдi бiлдipетiн iшкi cенiмдеp. МуFалiмдеp 
интеллектуалды дагдыларга, вербалды акпаратка, танымдык тэсшдерге жэне кимыл- 
козгалыс дагдыларына жагдай жасай алады. Алайда кезкарастар тэжipибелеp, тipi 
жэне символдык (теледидардагы, видеосюжеттеп) Yлгiлеp аркылы калыптасады.
Оцыту факторлары.
Жагдайына карай окыту нэтижеciнiн бес турш атап керсетуге 
болады. 
1шК жагдайлар
дегенiмiз - мiндеттi/пpеpеквизит дагдылар жэне танымдык 
ендеуге койылатын талаптар. 
Сыртцы жагдайлар
деп окушынын танымдык проце- 
ciн колдайтын сырткы тiтipкендipгiштеpдi айтамыз. МуFалiм окыту жоспарын жасау 
барысында осындай жагдайлардын екеyiн де накты кеpcетyi керек.
1шш жагдайлар бЫ м алушылардын казipгi кабiлеттеpiн бiлдipедi (¥М Ж бiлiмi). 
Бiлiмдi icке косады (Gagne & Glaser, 1987). Окыту нэтиж ес мен iшкi жагдайларга 
карай сырткы жагдайлар эpтуpлi болып келедг Окушыларга мектепте журу тэpтiбiн 
уйрету ушiн муFалiм оларга ереже жешнде акпарат беpiп, оларды визуалды турде 
кеpcетедi. Окушыларга туciнгендеpiн тексеру тэсшдерш уйрету ушiн муFалiм осын­
дай тэciлдеpдi керсетш, окушылардын жаттыгуына мумшндш тугызады жэне олар- 
дын жумысты каншалыкты тиiмдi icтегендеpi туралы т ш р ш бiлдipедi. Мэтiндi тусь 
нуде киналатын окушылар мен оку кабiлетi жогары окушыларга екi туpлi тапсырма 
бершедг Окыту кезендеpiн окыту нэтижелеpi мен ш ш жагдайларга карай езгертуге 
болады.
Оцыту иерархиясы. Оцыту иерархиясы
дегенiмiз - интеллектуалды дагдылардьщ 
уйымдаскан жиынтыгы. Иерархиядагы ен жогаргы элемент ретшде кезделген даг- 
дыны 
(target skill)
айтуга болады. «Иерархияны аныктау ушш кезделген дагдыга 
кол жеткiзбеc бурын окушы кандай дагдыларды аткаруга тшс жэне ол ушiн кандай 
дагдыларды мiндеттi турде игеpyi керек» деген суракты ен жогарыдан темен карай 
койып шыгады. Осылайша иерархиялык жолмен окушы казip аткара алатын дагды- 
ны аныктаганга дейiн сурак койып шыгады (Dick & Carey, 1985; Merrill, 1987, 1987;
5.9-сызба).
Иерархия дагдылардын ж елш к жуйеciне уксамайды. Ен манызды дагдыны игеру 
ушiн окушы онын алгышарты боларлык кемiнде еш дагдыны игеpyi кажет жэне бул 
дагдылар бip-бipiне тэyелдi болмаганы жен. Ен басты дагдыны игеру одан манызды- 
лыгы темен дагдыларды игеруден киын болмауы тиic. Ал кейбip мiндеттi дагдыларды 
игеру киын болуы мумшн. Алайда оларды уйренген окушыга негiзгi дагдыларды иге­
ру аса киынга сокпайды.

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: