Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Ташкенбаева Жалпы психология
| дарындылық
. дейді. Адамның дарындылығы оның жоғары жүйке қызметінің тума типіне байланысты болып келеді. Дарынның дамуына қолайлы жағдай туса, ол ерте көзге көрінеді. Мысалы: Осыдан 200 жыл бұрын Германияда "Үстазы Кристиан фон Шенах жазып алған любектік 4 жасар дарынды бала Кристиан Гейнрих Хайнекеннің өмірі , іс - әрекеті , саясаты мен өлімі - деген кітап жарық көрді." Мысал: Дарынды адамдардың қабілеті ерте ашылатынын зерттеу жұмыстары дәлелдеп жүр. Дарынды балалар мектептің оқу бағдарламасын ерте меңгереді. Кейде дарынды балалар мектептегі оқуға көңіл бөлмейтін кездері де болады. Мысалы: Ч. Дарвин, . В.Скотт, Д. Байрон бала күндерінде түк білмейтін кеще саналған. Олардың көпшілігі өз уақыттарын өлең жазып, сурет салып, көбелек ұстап, коллекция жинауға немесе химиялық тәжірибе жасауға жұмсаған. Мысалы: Моцарт 4 соната жазып үлгерген 7 жасында, Дюрер З жасында өз портретін салған. Лист, Шопен мен Иегуди Менухин 11 жасында үлкен концерт қоюға қатысқан, Гете 9 жасында неміс, латын, грек тілдерінде өлең жазған. Небары 30 - ақ жыл өмір сүрген Ш. Уәлиханов аз ғана ғүмырының ішінде ғылымға, оның көптеген саласына әдебиет, тіл этнография, геогрифия , шығыстану т.б./ баға жетпес үлес қосты. Ол музыка, сурет,публицистика мен жазушылық өнерде де биіктен көріне білді. Шоқан жөнінде С. Мүқанов былай деп жазады. Мысал: 6 жасар Таня Федина музыкаға дарынды болды. Мысал: Әйгілі математик С.Мергелян 16 жасында университеттің бірден екінші курсына қабылданды. 20 жасында ғылым докторы атағын алды. Мысал: 8. Академик Л.Ландаль мектепті 13 жасында үздік бітіріп, 14 жасында университеттің екінші курсына түседі. 2. Қабілеттің ең жоғарғы дәрежесін талант дейді. Талант - деп бір әрекетті творчествалық пен орындау мүмкіншілікті қамтамасыз ететін қабілеттердің ерекше қиысып келуін айтады. Адамның таланты музыкада, әдебиетте, ғылымда, техникада т.б. әрекеттерді көрінеді. Таланттың дамуы еңбек ете білу мен еңбек сүйгіштікпен тығыз байланысты. А.М.Горкий талантты өсіретін нәрсе - істі сүю деп бекер айтпаған. Мысалы: М.Әуезов "Абай жолының" кейінгі үш кітабын машинкаға жатқа айтып бастырған. Бүл айтылған эпизодтан біз үлкен талант иелерінің шығармалары оп - оңай өзінен - өзі жазыла салатындай етіп көрсетуі мүмкін. Ал шындығында бүлар инемен қүдық қазғандай еңбектенеді. Ақын жазушылар, ғалымдар өз еңбектерін бірнеше рет өңдеп қайта жазып, қажымай талмай еңбектенеді. В.Маяковский осылай еңбекті былайша көрсеткен. Мысал: "Жыр маржан - ғой теңіздің түбіндегі, алу үшін қадалған миллион көз дәл осындай жыр жолына ілігеді, миллион сөздің ішінен жалғыз - ақ сөз". 120 120 Әрбір адам ізденіп еңбек етсе, оқып үйренсе өз талантын көрсете алады. Жалқау, еріншек, бейнеті көп жұмысты онша сүймейтін адамнан талант иесі шықпайды. Тарихи әлеуметтік маңызы бар творчества беретін қабілеттің ең жоғарғы түрін жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|