Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
Білім алушының жеке тұлғалық дамуындағы жас ерек-шелік
жүктеу/скачать 2,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Таубаева Ш.Т., Иманбаева С.Т.,Берикханова А.Е.Педагогика Оқулық. 2018 (1)
| 4.4 Білім алушының жеке тұлғалық дамуындағы жас ерек-шелік
кезеңдері. Педагогика баланың дамуын – өте нәзік, күрделі диалектикалық үдеріс деп қарастырады. Баланың ойлау, сөйлеу, сезім, сияқты психикалық үдерісінде бірте - бірте өзгерістер пайда болады. Осының нәтижесінде баланың ақыл - ойы дамудың жаңа кезе - ңіне көшеді. Білім алушының жеке тұлғалық дамуындағы жас ерекшелік ке - зеңдері, жастық кезеңдерге сипаттама беретін болсақ балалардың ана - томиялық - физиологиялық ерекшеліктеріне қарай балалық шақты тө - мендегідей жас кезеңдергебөлінеді: 1) жаңа туған бала (1 - 2 ай); 2) нәрестелік шақ (1 - 2 айдан 1жасқа дейін); 3) ерте сәбилік шақ (1 - 3 жастар); 4) мектеп алды балалық шақ (4 - 5 жастар); 143 5) бастауыш мектеп (6 - 10 жастар); 6) жеткіншек шағы (11 - 16 жастар); 7) жасөспірімдік шақ ( 17 - 18 жастар). Әр жастағы баланың өсіп - жетілу дәрежесін білу мұғалімдерге оқу - тәрбие жұмысының әдістерін дұрыс таңдап алуға, оқушылардың ішкі жан дүниесін, мінез - құлқының ерекшеліктерін жақсы түсінуге көмектеседі.Мұғалім балалардың жас ерекшеліктерін, типтік сипатын мінез - құлқына сәйкес жете білуі қажет. Жеке адамның дүниені сез - гіштігі және қабылдағыштығы темпераментке тәуелді. Темперамент деп жеке адамның қылығы мен түрлі әрекет - терінен көрінетін дара өзгешелігін атайды. Психология ғылымында темпераментті төрт типке бөліп сипаттайды: Холерик – эмоциялық қызуы шапшаң, күшті болады. Бірақ сезім жүйелері ауытқып тез көтерілетін шыдамсыз, өкпелегіш және ашу - ланғыш болып келеді. Сангвиник – эмоциялық қызуы шапшаң, күшті, бірақ көп тұрақ - танбайды, ол қызулы, жеңілтек келеді, бір немесе бірнеше іске бірдей кіріседі, іс үстінде тез суып, бастаған істі аяқсыз қалдырады. Уәдені көп беріп, кейде оны орындаудан бас тартады. Меланхолик – эмоциялық қызуы шабан, тұрақты. Ол момақан, тұйық, жасқаншақ, мінезі баяу, көңілі жабырқау, кейде үрейленіп жүреді. Өзін ұжымнан оқшау ұстайды, іске бірден кіріспейді, бастап кетсе , аяқтап шығады. Флегматик – эмоциялық қозуы әлсіз. Ол байсалды, сылбыр мінезді, орнықты, кісімен араласпайды, тыныштықты сүйеді, іске баяу кіріседі, бірақ тиянақты орындайды. Бала денесінің өсіп - жетілуінің негізгі көрсеткіштері: бойының өсуі, салмағының артуы, бұлшық етінің шынығуы, ұлғаюы. Өсіп, дамып келе жатқан организмде болатын барлық өзгерістерді нерв жүйесі мен секреция бездерінің қызметі реттеп отырады. Олардың ішіндегі ең маңыздысы – орталық нерв жүйесі. Өйткені, адамның психикалық әрекеттері осы орталық нерв жүйесіне байланысты болады. жүктеу/скачать 2,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|