Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Исакова С. А., Айнабекова И. Т
Кәсіпорын капиталын тиімді пайдалануын талдау
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
Isakova Karjilik esep
| Кәсіпорын капиталын тиімді пайдалануын талдау
Активтердің қорлану көздерін талдау кезінде меншікті және қатыстырылған капиталдың көрсетілген көлемі белгіленіп, есеп беру кезеніндегі олардың өзгеру себептері анықталып, оларға баға беріледі. Бұл кезде өз меншігіндегі капиталға басты назар аударылады, себебі өз қаражаттарының қоры болуы оның қаржылық тұрақтылығының барлығаын көрсетеді. Тәуелсіздік коэффицентін меншікті капиталды барлық авансталған капиталға бөлумен анықтайды: К тс =М к / А к К тс - тәуелсіздік коэффицинті; М к - меншікті капитал; А к - авансталған капитал (баланс валютасы жиыны, яғни қаржыландырудың жалпы сомасы). Бұны тәуелсіздік коэффициентті кері көрсеткіш болып табылатын қатыстырылған капиталдың барлық авансталған капиталдағы үлес салмағы да дәлелдейді. Оны тәуелділік коэффициенті деуге де болады. Ол мына формулармен анықталады: К т =К к / А к немесе К т =1-К тс . Мұндағы: К т - тәуелділік коэффициенті; Қ к - қатыстырылған капитал: А к - авансталған капитал (баланс валютасы, жиыны); К тс - тәуелсіздік коэффициенті. Келесі, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығынын сипаттайтын меншікті капиталдың қатыстырылған капиталға қатынасын көрсететін қаржыландыру коэффициенті болып табылады. К к = М к / К к Мұндағы: К к - қаржыландыриу коэффициенті; М к -меншікті капитал; Қ к -қатыстырылған капитал. К К М К О Т К / Мұндағы: К Қ/М - қарыз және меншікті қаражаттар қатынасының коэффициенті; Қ К -қатыстырылған капитал; М К - меншікті капитал; Меншікті капиталды зерттегенде өзіндік айналым қаражаттарындағы болған өзгерістерге ерекше назар аударылады, яғни меншікті капиталдың қандай бөлігі иммобильдік сипаттағы құндылықтарда бекітілмегендігін және осы қаражаттарды неғұлым азды-көпті еркін жұмсауға мүмкіндік беретін нысанда тұрғандығы анықталады. Меншікті айналым қаражаттарының 63 көлемін анықтау үшін, меншікті капиталдың сомасынан баланс активтің бірінші бқлімінің жалпы сомасын (қорытындысын) алып тастау керек. Тәжерибе жүзінде күрделі салымдары қаржыландыру және негізгі құралдары сатып алу үшін, меншікті капиталға теңестіріліп қосылатын, ұзақ мерзімді несиелер мен қарыздар пайдаланылады. Қаржыландырудың осы қатыстырылған көзі ескеріліп, алдағы көрсеткіштің молшері анықталады. Бұл көрсеткіш абсолютті болып табылады, оның динамикадағы өсуі - оң, ал төмендеуі - теріс бағыты ретінде қарастырылады. Біздің кәсіпорынымызда бұл көрсеткіштің мөлшеріне тең, себебі ұзақ мерзімді несиелерді кәсіпорын тартқан жоқ. Талдау кезінде меншікті айналым капиталының абсолюттік мөлшерін айналым капиталының абсолюттік мөлшерін анықтаумен қатар, оның жалпы меншікті капиталдағы үлес салмағын да табу керек. Бұл көрсеткіш кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының әлдеқайда нақты сипаттамасы болып саналады. Арнайы әдебиеттерде оны іс жүзінде жұмсау (маневрлық) коэффициенті деп аталады. Ол кәсіпорынның меншікті қаражаттарының қандай бөлігі, осы қаражаттарды еркін жұмсауға болатын, мобильді нысанда екендігін көрсетеді және келесі формуламен анықталады: жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|