Қоршаған орта тазалығы хадис кітаптарында әр түрлі рауилердің баяндауында
кездеседі.
Келесі бір хадисте жолдан бөгет боларлық
нәрсені алып тастау «садақа» есебінде көрсетілген.
Бұл садақаның айрықша екенін білдіру үшін
Пайғамбарымыз дәл сондай сипаттағы басқа
садақаларды да қоса санамалайды: «екі адамның арасындағы дауды бітістіру», «басқа біреудің мал- мүлкін тиеуге (артуға) қолғабыс жасау», «жақсы сөз», «намаз үшін жасалған әрбір қадам» 93
, т.б.
Енді бірде жолда кездескен ағаштың бұтағын
«жүргіншілерге бөгет болады» деген оймен шауып
алып тастаған әлдекімнің жаннатқа барғанын айтқан
Аллаһ елшісі: «Маған үмбетімнің жақсы-жаман күллі амалдары көрсетілді. Жақсы амалдардың арасын- да жолдан алып тасталған бөгет боларлық нәрсені көрдім. Жаман амалдардың қатарында жерде көмусіз қалған түкірік те бар болатын», – деген еді
94
.
Сондай-ақ, Мүслимнің хадис кітабынан жұмаққа
апаратын амалды сұраған әлдекімге Пайғамбары-
мыздың (с.а.с.): «Мұсылмандардың жолынан бөгет боларлық нәрсені алып таста!» 95
деп жауап қатқанын
оқимыз.
жоғарыдағы хадистердегі жапа шектіретін (бөгет
болар) нәрсе – «аза» сөзіне ден қойсақ, Пайғамбарымыз
(с.а.с.) жолдан алып тасталу керек нәрселердің барлы-
ғына ортақ «аза» сөзін қолданған. Бұл сөздің түсін-
дірмелі сөздіктегі мағынасы «кішігірім зиян немесе
93
Мүслим, Зекет 55; Бухари, Мәзалим 24; Әбу Дәууд, Тәтауу 12.
94
Ибн Мәжә, Әдәб 7.
95
Мүслим, Бирр 131-132.