Мақсаты: Топырақтың химиялық қҧрамының қалыптасуы жӛніндегі
кӛзқарасты қалыптастыру.
Дәріс сұрақтары:
3.1 Топырақты тҥзуші жыныстар мен топырақтағы химиялық
элементтердің мӛлшерлері.
3.2 Макроэлементтер
3.3 Топырақтың микроэлементтері
3.1 Топырақ минералды, органикалық және органоминералды
заттардан тҧрады.
Топырақтағы минералдық қосылыстардың кӛзі таулы жыныстар,
олардан жердің қатты қабаты – литосфера қҧралады. Органикалық
қосылыстар топыраққа, сол топырақта мекен ететтін ӛсімдіктер мен
жануарлардың тіршілік барысында тҥседі. Минералды заттар мен
органикалық заттардың ара-қатынасы топырақтың кҥрделі кешенді
органоминералдық қосылыстарын тҥзеді.
Топырақ салмағының 80-90% және одан да кӛбін минералды бӛлігін
қамтиды, тек органогендік топырақтағы оның салмағы 10% және кейде
одан да аз болады.
Топырақ қҧрамынан барлық белгілі химиялық элементтер анықталған.
Академик А.Е. Ферсманның ҧсынысы бойынша литосфера мен топырақ
қҧрамындағы белгілі элементтердің кӛрсеткіштерінің орташа сандары
кларк (американ геохимигі Ф.У. Кларк, 1889 ж алғашқы болып жер
қыртысының орташа химиялық қҧрамын анықтаған) деп аталады.
Топырақты геохимиялық кӛзқараста зерттеу алғаш 1911 жылы
академик Вернадский бастаған.
Достарыңызбен бөлісу: |