Қ и м ы л д ы о й ы н д а р қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

III  БӨЛІМ

5 -8 сынып оқушыларына арналған  қимылды 

ойындар

Қимылды  ойындар  барлық  сабақта  дерлік  жүргізіледі.  Ол 

сабақтың негізгі жэне соңғы бөлімдерінде өткізіледі.

5-8  сыныптарда  көптеген  ойындар  жүргізуге  болады. 

Олардың  ішіне  алуан  түрлі  қозғапыстар  және  киындатылган 

кедергілер  кіреді.  Уақыт  жагынан  қарағанда  бұл  ойындар  1-4 

сыныптардан 

ұзағырақ. 

Оқушылардың 

ұжыммен 

ойнау 

тәжірибесі  баршылық.  Осы  кезеңде  көптеген  командалық 

ойындар пайда бола бастайды.

Осы  жастағы  балалар  «Көңілді  старт»  жарыстарына  кеңінен 

қатыстырылады.  Онда  шапшаң  қозғалысты,  секірумен,  еңбектеп 

астынан  өту,  қарғып  түсу  ойындары  ұсынылады.  Дененін 

мүмкіншілігі  артқан  сайын  аз  уақыт  ішінде  күш  сынасу 

ойындарын  өткізуге  болады.  Мысалы,  «Қораздар ұрысы»  немесе 

«Жұп  болып  тартысу»  жэне  т.б.  Бұл  ойындар  қысқа  мерзімді 

уақыт  аралығында  өтетін  болғандықтан  жетекшіге  карсыласып 

жатқан  екі  адамның  ойын  тәсілдерін  мұқият  бақылауға  оңай 

болады.

Жылдамдылық  пен  төзімділік  үшін  балаларга  «Үлкен-ау» 

ойындары  жүргізіледі.  Осы  сияқты  ойындарға  15  минут  уақьғт 

беріледі, эйтпесе ойнаушылар жалығуы мүмкін.

5-8  кластарда  командапық  ойындарды  дифференциялауға 

болады.  Шаңғы  бойынша  жарысқа  әзірлену  кезінде  шаңғы 

ойындарын  өткізу  керек.  Балалар  спортқа,  спорттық  ойындарға 

үлкен 

ықыластарын 

білдіреді. 

Сондықтан 

да 

қозғалыс 

ойындарына  спорт  түрлерінің  элементтері  де  кіреді.  Ойын 

барысында  ГТО  нормасындағы,  лақтыру,  секіру  жэне  басқа 

қозғаыстарды енгізу қажет.

Кейбір  ойындарда  ұсынылған  бағдарламамен  ойыншылар 

өздерінің міндетін ойыннын басынан-аяғына дейін орындайды.

Мүндай  ойындар  үшін  жақсы  әзірленген  ойыншыларды 

іріктеген  дұрыс.  Іріктеу  барысында  окушылардың  кеңестерін 

жақсы  пайдалана  білу  себебі  олар  өздерінің  құрбы-күрдастарын

16

жақсы  сынай  біледі.  Мұғалім  оқушыларға  жетекшіні  өздері 

таңдауға  мүмкіншілік  береді,  бірақ  онын  қандай  қасиеттерге  ие 

болу керек екендігін  алдын-ала көрсетуі тиіс.  Жетекші  тандаудан 

басқа да жолдары қолданылады.

Ойынды  түсіндірген  кезде,  көңілді  ойын  шартына  аударады. 

Балалар  таныс  ұғымдарды  жақсы  еске  түсіреді,  ал  олардың 

шыгармашылық  қиялы  шартты  ұғыммен  үйлестіріліп  отырады, 

байланысады.

Осы жастағы балаларда ерекше орынды  командалық ойындар 

алады,  сондықтан  да  оларға  теңбе-тең  күшті  командаларга 

бөлінуді  үйрету  қажет.  Командаларды  бөлу  үшін  капитанын 

таңдаудан 

басқа 

барлық 

жолдарды 

қолдануга 

болады. 

Эстафеталық  ойындарда  ойыншылар  шыдамсыз  болғандыктан, 

оларды 8-10 адамнан шағын екі командага бөлу дүрыс болады.

5-8  сынып  оқушыларынан  қимылдық  эр  козғалыстары  өзіне 

деген 

қызығушылықтарын 

арттырады. 

Олар 

тек 

соңгы 

қорытындығы гана емес, сонымен  катар эр қимыл сапасына назар 

аударады.  Мысалы,  «Екі  лагерь»  ойынында  балалар  тапкыр 

ойыншыларды 

жақсы 

бағалайды, 

себебі 

олар 

өзінің 

қарсыластарынан  көңілін  қызықты  әрекеттерімен  аудара  біледі. 

Дене 

шынықтыру 

мүғалімі 

сабақ 

барысында 

балаларга 

гнмнастнканы,  жеңіл  атлетиканы  үйрету  кезінде  олардың  дұрыс 

қнмылына  ерекше  көңіл  бөледі.  Көп  қайталанып  істелетін 

қозғалыстар оқушылардың кабілетін дамытуга, шапшаң жэне оны 

онын  басында  орынды  қолдануга  үйретеді.  Осы  жастагы 

оқушылар  үлкендердің  айтқандарынан  гөрі,  өздерінің  кұрбы- 

кұрдастарының  айтқандарымен  жүруге тырысады.  Сондыктан  да 

жетекші  осындай  жағдайларды  ескере  отырып.  оиыншыга  ұжым 

арқылы  ықпал  ете  білуі  тиіс.  Балаларга  ұжымдык  тәрбие  беру 

үшін  бірін-бірі  құткару  ойындарын  өткізу  кажет.  Мысалы, 

«Шақыру  оныны»  осындай  ойындарга  жатады.  Осы  жастагы 

балаларды  ойын  барысында  шындыкка  үйрету  колаилы  болады. 

Мысалы,  «Күн  мен түн» ойынында,  «ұсталган» оиыншыларды  өз 

командасында қалдыруга болады,  бірақ «ұсталгандарды» есептер 

кезде олар қолдарын  көтеруі тиіс.  Егер олар  колдарын  көтермесе, 

онда жетекші  оларга  ерекше  көңіл  бөледі.  Сонда  гана  окушылар 

өздерінің  қателіктерін  сезіне  біледі.  Кейбір  оиындарга баскетбол 

онынының  элементтері  кіреді.  Ойын  барысында,  оиыншынын

17

техникалық  элементтерді  дұрыс  істеуін  қадағаламаса,  соңынан 

қалыптасып кеткен әдетті түзету қиынға түседі.

Оқушыларды  достық  пен  шындыққа  тәрбиелей  отырып, 

эділқазылар алқасына көңіл бөлінеді,  себебі  балалар  эділқазылар 

берген  бағаға  қанағаттанбауы  мүмкін.  Әділқазылар  алқасына 

оқушыларды  да  кіргізу  қажет,  оларға  өздерін  өздері  бағалауға 

мүмкіншілік берген жөн.

5-8  сынып  оқушылары  өздеріне  берген  міндеттерді  жақсы 

орындай 

біледі. 

Қозғалыс 

ойындары 

сабақ 

барысында 

гимнастикамен,  жеңіл  атлетикамен,  шаңғы  тебумен  үйлестіріле 

қолданылады. 

Гимнастикалық 

немесе, 

жеңілатлетикалық 

қимылдарды  бекітіп  жэне  жетілдіру  үшін  ойындарды  сабақтың 

негізгі  бөлімі  ретінде  пайдалануга  болады.  Кейде  балаларға 

таныс ойындарды сабаққа алдын-ала эзірлік кезінде  бой  қыздыру 

ретінде,  ал  кейбір  жагдайларда  балаларды  жайбарақат  күйге 

түсіру үшін, сабақтың қорытынды бөлімінде өткізеді.

5-8 сыныптардагы қимыл ойындарының мақсаты -  балаларды 

гимнастиканың,  жеңіл  атлетиканың,  шаңгының  техникалық 

элементтеріне  үйрету,  балаларды  шындыққа, 

төзімділікке 

тәрбиелеу,  шапшандықты  жэне  күштілікті  дамыту  болып 

табылады.

жүктеу/скачать 0,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: