Суреттеп жазғанға немесе сызғанға қарап адамның жаңадан бір нәрсені
елестете алуын,
қайта жасау
қиялы
деп атайды. Қайта жасау қиялы арқылы
адам шындыққа сай, дәл, дұрыс образдар беріп отырады. Қайта жасау қиялын
тәрбиелеудің басты жолы - кӛркем әдебиет кітаптарын оқу. Бірақ тек оқи
бергенмен қиял ӛспейді. Мәселен, үстіртін, тек "қызық" жерін теріп оқудан
қиял дамымайды. Қиялды ӛсіру үшін кітап мазмұнын ойға түйіп, оны
кӛргендей, естігендей болып отыру қажет. Мәселен, оқырмандар Мұхтар
Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясындағы Дәркембайдың бейнесі арқылы кедей
шаруалар мен жатақтардың тұрмыс халін кӛз алдарына елестетеді. Бұл - қайта
жасау киялының кӛрінісі. Мұндайда адам авторлардың суреттеп жазғандарын
кӛз алдында тұрғандай кӛріп, тіпті сӛйлеген сӛздерін есіткендей де болады.
Қайта жасау қиялын тәрбиелеудің екінші жолы - географиялық
карталарды оқып үйрену. Картаның бетінде саяхат жасау бала қиялына
планетаның түрлі түпкірлерін елестетеді, балаға талай алыс жерлерді кӛргізіп
отырады.
Қиялдың ең жоғары түрі -
Достарыңызбен бөлісу: