Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев
Авариялар мен стихиялық апаттардан келетін зардаптарды
жүктеу/скачать 1,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Akparattik kauipsizdik zhane akparattyk korgau Nysambaev
| 5.6 Авариялар мен стихиялық апаттардан келетін зардаптарды
азайту. Стихиялық апаттар мен авариялар КЖ-ге ӛте зор зиян келтіруі мҥмкін. Стихиялық апаттарды болдырмау адамның қолынан келмейді, бірақ осындай қҧбылыстардың зардаптарын кӛп жағдайда азайту мҥмкін болады. Авариялар мен стихиялық апаттардың КЖ-дің объектілеріне тигізетін зардаптарын азайту тӛмендегі жолдармен орын-далуы мҥмкін: - объектінің орналасатын жерін дҧрыс таңдау; - КЖ-ді жасау мен пайдаланғанда мҥмкін болатын авариялар мен стихиялық апаттарды есепке алу; - мҥмкін болатын стихиялық апаттар жӛнінде дер кезінде хабарлама жасауды ҧйымдастыру; - қызметкерлер қҧрамын стихиялық авариялар мен стихиялық апаттармен кҥресуге, олардың зардаптарын жоюға ҥйрету. КЖ-лер мҥмкіндігінше тасқын, жер сілкінуі сияқты стихиялық апаттар байқалмайтын аудандарда орналастырылғаны жӛн. Объектілердің жанармай базасы, мҧнай ӛңдеу зауыттары, жанатын және жарылатын заттардың қоймалары, плотиналар т.с.с. қауіпті объек-тілерден алыс орналасқаны қажет. Іс жҥзінде объектілерді стихиялық апаттар мҥмкін болатын қауіпті мекемелер мен аудандардан алыс орналастыру әр уақытта мҥмкін бола бермейді. Сондықтан КЖ-лер объектілерін жасау, содомия және пайдалану кезінде арнайы шаралар жер сілкіністері мҥмкін болатын аудандардағы ғимараттар сейсмоорнықты болуы керек. Су басу мҥмкін болатын зоналарда негізгі қурал жабдықты ғимараттардың жоғарғы қабаттарында орналастырған дҧрыс. Барлық объектілер ӛрт сӛндіретін автоматтандырылған жҥйелермен жабдықталуы тиіс. Стихиялық апаттың болу ықтималдығы жоғары объектілерде ақпаратты таратылған қайталауды іске асыру қажет және объек- тілердің жҧмыстарын қайта бӛлуді қарастыру тиімді. Барлық объек-тілерде электрлік қоректендіру жҥйелерінің апат болу жағдайына есептелген шаралар қарастырылуы керек. Қҧнды ақпаратпен жҧмыс істейтін объектілерде, ҥздіксіз қоректендірудің апаттық кӛздері болуы талап етіледі, және электр энергиясымен қамтамасыз етуді кемінде екі тәуелсіз электр торабы арқылы жҥргізу керек. Ҥздіксіз қорек кӛздерімен пайдалану, кем дегенде есептеу процесін аяқтау мен сыртқы еске сақтау қҧрылғыларында мәліметтерді 61 сақтауды қамтамасыз етеді. Кіші КЖ-лер ҥшін мҧндай қоректендіру кӛздері жҧмысты бірнеше сағат бойы жҥргізуге жағдай тудырады. Егер кӛмекші персонал тӛніп келе жатқан табиғат катаклизмдері туралы дер кезінде қҧлақтандырылған болса, ақпараттық ресурстарды жоғалту кәдімгідей азаюы мҥмкін. Нақты жағдайларда мҧндай хабарлама орындаушыларға жетіп ҥлгермейді. Сондықтан қызметкерлер қҧрамын авариялар мен стихиялық апаттар жағдайларында қандай әрекеттер жасау керектігіне, сол сияқты жоғалған аппаратты қайта қалпына келтіруге ҥйретілуі тиіс. Ақпараттық қауіпсіздіктің қауіп объектілері болып қорғау объектісінің әрекеті мен кҥйі, қҧрамының мағлҧматтары болып табылады. Ақпараттың қауіптері оның толықтылығы, конфиденциалдылығы, бҥтін- дігінен кӛрінеді. Қауіптің кӛздері бәсекелестер, әкімшілік-басқарушы органдар, қылмыс- керлер болып табылады. Ақпаратты қорғаудың негізгі бағыттары болып ақпаратты инженерлі- техникалық қорғау мен ҧйымдық, қҧқықтық бағыттары болып табылады. Ақпаратты қорғау қҧралдары болып физикалық қҧралдар, аппараттық қҧралдар, пролграммалық қҧралдармен криптографиялық әдістер болып табылады. Бақылау сұрақтары : 1. КЖ-дегі ақпартты кездейсоқ қауіп-қатерлерден қорғау мәселелерін талдаңдар. 2. Компьютерлі жҥйелердегі ақпаратты қайталаудың жалпы сипаттамасын беріңдер. 3. RAID технологиясын пайдаланудың артықшылығы неде? 4. КЖ-нің сенімділігі мен істемей қалуға орнықтылығын арттыру жолдарын атаңдар. 5. Адам мен КЖ-нің ӛзара әрекеттерін оңтайландыру қандай жолдармен жҥргізіледі? 6. КЖ-лердегі қате операцияларды жасауды болдырмау жолдары қандай? жүктеу/скачать 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|