175-сурет.
Толқынгра игі
2-тапсырма
176суреттегітолқынныңтаралубағытынкөрсетіңдер.
Толқынныңтаралубағытыортабөлшектерініңқозғалыс
бағытыменқалайбайланысты?
0
0
0
0
,м
,м
,м
,м
1
4
Т
1
2
Т
3
4
Т
Т
176-сурет.
Толқынныңтаралу
бағытыортабөлшектерініңқоз-
ғалысбағытыменанықталады
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
173
Тол қын ұзын ды ғы
– толқынның бір дей
тер бе ліс жа сай тын, ең жа қын ор на лас-
қан екі бөл шегі нің ара қа шық ты ғына тең
шама.
λ
υ
= ⋅
Ò
,
(1)
мұндағы
–толқынұзындығы;
–қозғалысжылдамдығы;
Т
–толқынкөзініңтербеліспериоды.
2.
Толқынжылдамдығы
.Зерттеулернәтиже
сінде біртекті ортада толқын жылдамдығы
тұрақтышамаекеніанықталды.Демек,толқын
жылдамдығынанықтауүшінтолқынныңтаралу
қашықтығыменуақытынбілукерек:
u =
l
t
.
(2)
177-сурет.
Каспийтеңізіндегідауыл
Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Тол қын де ге ні міз не?
2. Ме ха ни ка лық тол қын дар дың қан дай түр ле рін бі ле сің дер?
3. Сы ғы лу де фор ма ция сы ке зін де қан дай тол қын дар пай да бо ла ды? Олар
қан дай ор та да пай да бо луы мүм кін?
4. Ығысу де фор ма ция сы ке зін де қан дай тол қын дар пай да бо ла ды? Олар қан-
дай ор талар да бай қа ла ды?
5. Тол қын қан дай қа си ет те рге ие?
6. Тер бел ме лі жә не тол қын дық қоз ға лыс гра фик те рінің ай ыр ма шы лық та ры
не де?
7. Тол қын ұзын ды ғы де ге ні міз не?
8. Тол қын жыл дам ды ғы қа лай анық талады?
3-тапсырма
(1)және(2)формулалардан
толқынжылдамдығын,пе
риодын,жиілігін,арақашық
тықтығын,таралууақытын
есептеуформулаларын
жазыңдаржәнеолардың
БЖдағыөлшембірлікте
рінкөрсетіңдер.
Бұл қызық!
Каспий теңізі тыныш теңізге
жатпайды. Каспий теңізінде
биіктігі2мгежуықтолқындар
жиіболады,олардыңбіржыл
ішінде қайталануы 65–90
арасында өзгеріп отырады.
Биіктігі2–4мтолқындардың
бір жыл ішінде қайталануы
10–30 шамасында. Теңіз
діңортажәнеоңтүстікбөлік
теріндебиіктігі6мжәнеодан
дабиіктолқындарбайқалады
(1 су рет)
. ұнай тастары
аймағыжәнеодансолтүстік
батысқа қарай орналасқан
аймақасатынышсызаймақ.
Бұлжерлердетолқынбиіктігі
12мгедейінжетуімүмкін.
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
174
Жат ты ғу
29
1. Жиілігі 0,165 кГц тербеліс көзінен 330 м/с жылдамдықпен тара
латынтолқынұзындығынанықтаңдар.
2. Толқын көл бетінде 6 м/с жылдамдықпен таралады. Егер толқын
ұзындығы30дмболса,субетіндегіқалқыманыңтербеліспериоды
менжиілігінанықтаңдар.
3. Желсізкүнікөлгеқайықтанауырзәкіртасталды.Зәкіртасталғанжер
дентолқындартаралабастады.Жағадатұрғанадамарақашықтығы
50смтолқынжалдарыоған50станкейінжеткенінбайқады.Егер
1/12минішіндетолқынжағаны20ретшайғанболса,қайықжағадан
қандайқашықтықтаорналасқан
Жат ты ғу
29
1. Серпімді жіптің бойымен көлденең толқын 72 км/сағ жылдам
дықпентаралады,жіпнүктелерініңтербеліспериоды0,5с.Толқын
ұзындығынанықтаңдар.
2. Балықшы10сішіндеқалқыманыңтолқында20тербелісжасағанын
байқады, толқын жалдарының арақашықтығы 12 дм. Толқынның
таралужылдамдығықандай
Экс пе ри ме нт тік тап сыр ма
Өзен, көл бет те ріндегі, табиғи су қоймаларындағы тол қын дар ды бақы-
лаңдар және олардың пай да бо лу се беп те рін анық таң дар.
Шы ғар ма шы лық тап сыр ма
Мына тақырыптардың біріне хабарлама дайындаңдар:
1. Те ңіз тол қын да ры, олар дың пай да бо луы жә не қа си ет те рі.
2. Сей сми ка лық тол қын дар.
3. Жа ры лыс тол қы ны ның не гіз гі си пат та ма ла ры.
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
175
Достарыңызбен бөлісу: |