Мәдениет — көп деңгейлі жүйе. Мәдениет - аса күрделі, көп
деңгейлі жүйе, Мәдениет дүниежүзілік және
ұлттық болып бөлінеді.
•
Дүниежүзілік мәдениет - біздің планетамызды мекендеген
барлық халықтар мәдениетінің озық үлгілерінің синтезі
болып табылады.
•
Ұлттық мәдениет өз кезегінде белгілі бір коғамның әр түрлі
таптары, әлеуметтік топтары
мен жіктері мәдениетінің
,
синтезін алға тартады. Мәдениет материалдық және рухани
болып екіге бөлінеді.
•
Материалдық мәдениет - еңбек және материалдық өндіріс
мәдениеті, тұрмыс мәдениеті, топостың, ягни тұрған
мекеннің, үйдің, ауылдың, қаланың мәдениеті, адамның өз
денесіне, дене тәрбиесіне қарым-қатынасының мәдениеті.
•
Рухани мәдениет көп қырлы құбылыс ретінде таныла
отырып, өзінің құрамына танымдық және ақыл-ойдың,
философиялық, адамгершілік,
көркемөнерлік
,
құқылық, педагогикалық, діни мәдениетті енгізеді. Бұлар -
экономикалық, саяси, экологиялық және эстетикалық
мәдениет.
Мәдениет – халықтың мыңдаған жылдар бойындағы
шығармашылығы, онда қауым мен жеке адамның рухани ізденісі,
халықтың даналығы мен адамгерщілік нышандары жинақталады.
Адамзаттың рухы мен келбеі, оның ерік-бостандығы мен тарихи
зейін-ісі, философиялық жүйелері мен рәмізтаңбалық өсиеттері,
орны толмайтын шығындары
мен өмірлік сабақтары
, діні мен
тілі, ділі мен мұраты- осының бәрі мәдениетпен біте қайнасқан.
Мәдениеттің қоғамда атқаратын қызметтері жеткілікті.
Зерттеушілер оның аксиологиялық, футурологиялық,
герменевтикалық тағыда басқа түрлерін атайды. Соның ішінде
мәдениеттің негізгі қызметтері:
адамды қалыптастыру қызметі
,
жалғастық, мәдениет мұрагерлік қызметі, танымдық қызметі,
реттеу қызметі, комуникатифтік, қарым-қатынастық қызметі.
•
Мәдениет – халықтың мыңдаған жылдар бойындағы
шығармашылығы, онда қауым мен жеке адамның рухани
ізденісі, халықтың даналығы мен адамгерщілік нышандары
жинақталады. Адамзаттың рухы мен келбеі, оның ерік-
бостандығы мен тарихи зейін-ісі, философиялық жүйелері
мен рәмізтаңбалық өсиеттері, орны толмайтын шығындары
мен өмірлік сабақтары, діні мен тілі, ділі мен мұраты-
осының бәрі мәдениетпен біте қайнасқан. Мәдениеттің
қоғамда атқаратын қызметтері жеткілікті. Зерттеушілер
оның аксиологиялық, футурологиялық, герменевтикалық
тағыда басқа түрлерін атайды. Соның ішінде мәдениеттің
негізгі қызметтері: адамды қалыптастыру қызметі,
жалғастық, мәдениет мұрагерлік қызметі, танымдық
қызметі, реттеу қызметі, комуникатифтік, қарым-
қатынастық қызметі.
Адамды қалыптастыру қызметі. Бұл-мәдениеттің қоғамдағы
басқа қызметтерін бойына жинақтайтын жәнә оның негізі
мазмұнымен тікелей байланысты нышан. Егер біз адамды әлде
құдай,
әлде табиғат
, әлде еңбек жаратты деген
пікірталастардан сәл көтерілсек, адам мәдениетті, ал мәдениет
адамды қалыптастырғанына көзіміз жетеді. Мысалы Маугли-
көркем беине. Жануарлар арасында кездейсоқ өскен адам
мәдениеттік қасиеттерден жұрдай болады.
Достарыңызбен бөлісу: |