Материалдары
захватывалось множество пленных, обращаемых, как и в XVI в. в рабов..." [9]
жүктеу/скачать 3,83 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ БАҺАДҮР 22,10
| захватывалось множество пленных, обращаемых, как и в XVI в. в рабов..." [9],
- деп жазған болатын. Біз бҧл жерде П.Ивановтың пікірлеріне біраз тҥсініктеме беріп ҿтуді жен кҿрдік: 1. Бҧхар хандығының ҽлсіреуіне ҽлде кҥшеюіне, ҽрине, Жалаңтҿс сияқты белгілі тарихи тҧлғалардың ҽсері болмай қалуы мҥмкін емес. 2. Жалаңтҿс батыр ешқашан ҿздігінен немесе байлық ҥшін Қабыл мен Хорасанға шабуыл жасаған жоқ. 3. Ал Ширдар мен Тилла-Кари сияқты ҥлкен қҧрылыстарды ол Қабыл жорығынан бҧрын бастаған еді. Мысалы, Ширдар 1619 - 1635 жылдары салынған. Ал Тилла-Кари қҧрылысы 1646 жылы басталып, 1659 жылы біткен, яғни Жалаңтҿс батыр қайтыс болған соң ҥш жылдан кейін осынау алтындаған кҥмбезді медресе ғимаратын салу аяқталған. Оның оңтҥстікке жасаған жорықтарының бҧндай ірі қҧрылыстарға ешқандай қатысы болмаған. Жалаңтҿс батырдың ҽлем сҽулет (архитектура) ҿнеріндегі орны айрықша.Жалпы айтқанда, Жалаңтҿс батыр - Самарқан тарихындағы ҥш ірі тҥлғаның бірі. Олар: Ҽмір Темір, Ҧлықбек, Жалаңтҿс батыр. Осы ҥш тарихи тҧлға Самарқанды кҿркейткен, яғни Шығыс архитектура тарихында теңдесі жоқ ғимараттарды тҧрғызған жандар. Жалаңтҿс батыр, даңқты қолбасшы, би, ҽділ ҽмір болумен қатар, Шығыс елдері мҽдени тарихында сҽулет ҿнеріне ерекше кҿңіл бҿлген. Оның ҽмірші болған кезінде Самарқанның кҿркі адам танымастай қҧлпырды [13]. Оның аты Орта Азия мен Қазақстанның саяси тарихында ғана емес, сҽулет ҿнері тарихында да орын алады. Мысалы, оның ҽйгілі Ширдар, Тилла-Кари медреселері, академик Г.А.Пугаченкованың айтуынша, ― жүктеу/скачать 3,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|