екінші бөліктің (else …) болмауы да мүмкін (толымсыз түрі)
егер блокта бір ғана оператор болса, begin мен end сөздерін жазбауға да болады
Қай жері дұрыс емес?
if a > b then begin
a := b;
end
else
b := a;
end;
if a > b then begin
a := b;
else begin
b := a;
end;
if a > b then begin
a := b;
end;
else begin
b := a;
end;
if a > b then begin
a := b;
end
else b > a begin
b := a;
end;
begin
end
begin
end
Нұсқа 2. Блок-схема
тармақталудың толымсыз түрі
басы
max:= a;
енгізу a,b
шығару max
max:= b;
соңы
иә
жоқ
b > a?
Нұсқа 2. Программа
program qq;
var a, b, max: integer;
begin
writeln(‘Екі бүтін сан енгіз');
read ( a, b );
max := a;
if b > a then
max := b;
writeln (‘Екі санның үлкені', max);
end.
шартты оператордың толымсыз түрі
Нұсқа 2Б. Программа
program qq;
var a, b, max: integer;
begin
writeln('Екі бүтін сан енгіз');
read ( a, b );
max := b;
if ??? then
???
writeln ('Екі санның үлкені', max);
end.
max := a;
a > b
Қай жері дұрыс емес?
if a > b then begin
a := b;
else b := a;
if a > b then begin
a := b;
end;
else b := a;
if a > b then
else begin
b := a;
end;
if a > b then
a := b;
else b := a; end;
a := b
end
a := b
if b >= a then
b := a;
Тапсырмалар
"4": Үш сан енгізіп олардың үлкенін табу.
Мысал:
Үш сан енгіз:
4 15 9
Ең үлкен сан 15
"5": Бес сан енгізіп олардың үлкенін табу.
Мысал:
Бес сан енгіз:
4 15 9 56 4
Ең үлкен сан 56
Паскаль тілінде программалау
Тақырып 3. Күрделі шарттар
Күрделі шарттар
Есеп. Фирма 25 пен 40 жас арасындағы қызметкерлерді жұмысқа алуда. Адамның жасын енгізіп, оны фирмаға алуға болатындығы немесе болмайтындығы туралы мәлімет шығару («болады» немесе «болмайды» деген жауап шығару).
Ерекшелігі: екі шарттың бір мезгілде орындалатынын немесе орындалмайтынын тексеру.
Белгілі әдістермен шешуге бола ма?
?
Нұсқа 1. Алгоритм
басы
енгізу x
‘болады'
жоқ
иә
жоқ
x>= 25?
иә
жоқ
x<=40?
'болмайды'
‘болмайды'
Нұсқа 1. Программа
program qq;
var x: integer;
begin
writeln(‘Жасты енгіз');
read ( x );
if x >= 25 then
if x <= 40 then
writeln (‘Болады')
else writeln (‘Болмайды')
else
writeln (‘Болмайды');
end.
Нұсқа 2. Алгоритм
басы
енгізу x
‘болады'
иә
жоқ
x>= 25 және
x<= 40?
'болмайды'
соңы
Вариант 2. Программа
күрделі шарт
program qq;
var x: integer;
begin
writeln(‘Жасты енгіз');
read ( x );
if (x >= 25) and (x <= 40) then
writeln ('Болады')
else writeln ('Болмайды')
end.
Күрделі шарттар
Күрделі шарт – бір-бірімен логикалық операциялардың көмегімен байланысатын бірнеше қарапайым шарттардан (қатынастардан) тұрады:
not – ЕМЕС (терістеу, инверсия)
and – ЖӘНЕ (логикалық көбейту, конъюнкция, шарттардың бір мезгілде орындалуы)
or – НЕМЕСЕ (логикалық қосу, дизъюнкция, ең болмағанда бір шарттың орындалуы)
xor – арифметикалық НЕМЕСЕ (екі шарттың екеуін емес, біреуін ғана орындау)
