Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Фосфор алмасуының бҧзылыстары
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Фосфор алмасуының бҧзылыстары
. Кальцийдің алмасуы фосфордың алмасуымен тығыз байланысты. Фосфор жасуша сыртылық кальцийдің басым бӛлігін гидроксиапатит кристалдары (Са 10 (РО 4 ) 6 ( ОН) 2 ) тҥрлерінде байланыстырып, сҧйек қҧрамында жинақтайды. Организмге тәулігіне тамақпен 1,2 г фосфор тҥседі. Осынша фосфор бҥйрек және ішектер арқылы организмнен сыртқа шығарылады. Паратгормон организмде артық болғанда нефрондардың бастапқы бӛліктерінде фосфаттардың несептен қанға кері сіңірілуі азаяды, ал бҧл гормонның аздығы, керісінше, оны кӛбейтеді. Сонымен қатар фосфаттардың сыртқа шығарылуын кальцитонин, қалқанша бездің гормондары, соматотропин және фосфордың қандағы деңгейі реттейді. Сҥйектерге және тістерге жинақталған фосфордан басқа жҧмсақ тіндерде фосфат-аниондары мен байланысқан фосфор болады. Бҧл фосфордың бар жоғы 1%-ғана жасуша сыртында орналасады. Жасушалардың ішінде 200-300 мг% фосфор болады. Онда ол АТФ тҥзілуіне пайдаланылады. Сонымен бірге фосфат аниондары қышқылдық-сілтілік ҥйлесімдікті теңгеруге қажетті фосфаттық буфердің бӛлшегі болып есептеледі. Кесек қуатты фосфордың қосындылары және фосфорланған зат алмасу ӛнімдері жасуша ішінде сақталады. Сондықтан қан сҧйығындағы фосфордың 12%-ы ғана нәруыздармен байланысқан, ал қалған бӛлігі фосфат- аниондар тҥрінде кездеседі. Қандағы фосфордың деңгейі кальцийдің алмасуын реттейтін ықпалдардан байланысты болады. Сонымен қатар ол жасушалардағы энергиялық алмасумен де тығыз байланысты. Мәселен, гликогенез артқанда фосфаттар жасуша ішіне ауысады да, гипофосфатемия дамиды. Сол сияқты гликолиз артқанда да, глюкозаның фосфорлы ӛнімдері пайда болудан, қанда оның деңгейі тӛмендейді. Керісінше, тыныстық ацидоз кезінде, гликолиз тежелгенде жасушалардан фосфор сыртына шығарылып, гиперфосфатемия дамиды. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|