Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету

206
айтады. Ол мына жағдайларда байқалады: 
● қалқанша серік бездерінің гипофункциясы кезінде;
● кальцитонин ӛндіріліп шығарылуы кҥшейгенде; 
● ашішек арқылы (созылмалы энтериттер, мальабсорбция 
синдромы кездерінде) кальцийдің сіңірілуі азаюы кезінде; 
● Д гиповитаминозы кезінде кальцийдің ішектерде 
сіңірілуі тӛмендейді; 
● ӛт ішекке тҥспеуі (ахолия) кезінде Д-витамині 
сіңірілмейді 
және 
тағамдық 
заттардың 
ферменттермен 
ыдыратылуы бҧзылады; 
● созылмалы теңгерілмеген алкалоз кезінде кальцийдің 
қан нәруыздарымен байланысуы және оның жасуша аралық 
сҧйықтарға ауысуы артады; 
● гипомагниемия кезінде паратгормонның ӛндірілуі 
тежеледі, сҥйектерге бҧл гормон мен 
Д-витаминінің 
ықпалдары әлсірейді. 
Гипокальциемияның кӛріністері:
● 
тҧрақты гипокальциемия жҥйкелік-еттік қозымдылықтың 
кӛтерілуіне және сіңірлердің тартылып қҧрысуына әкеледі. 
Осыдан аяқ басының, қол ҧштарының, кӛмейдің, беттің т.б. 
бҧлшықеттерінің сіңірлері тартылады. Осындай жағдайды 
тетания 
дейді. Оның жеңіл дәрежелерінде жасырын тетания 
байқалады. Ол иықтың бҧлшықеттерін қолмен қысқанда 
саусақтардың сіңірі тартылып қалуы «
акушердің қолы
» 
(Труссо әйгіленімі), бет жҥйкелерінің ӛтетін аймағын 
балғамен тықылдатқанда бет еттерінің тартылып қалуы 
(Хвостек әйгіленімі) т.б. тҥрлерінде кӛрінеді;
● 
кейбір дене мҥшелерінің
 
ҧйып қалу сезімі байқалады.
Бҧл келтірілгендерді кальций иондарының калий иондарына 
қарама-қайшылығымен тҥсіндіруге болады. Гипокальциемия 
кезінде гиперкалиемия пайда болады. Калий жҥйкелік 
серпіндердің тҥйіспелер арқылы ӛтуін кҥшейтеді. Жасуша 
сыртындағы 
сҧйықта 
кальций 
азайғанда 
биологиялық 
мембраналардың калий иондарына ӛткізгіштігі жоғарылайды. 
Соның 
нәтижесінде 
қалыпты 
мембраналық 
потенциал 
тӛмендейді 
де, 
бҧлшықеттердің 
қозу 
шегі 
азайып, 
қозымдылығы кӛтерілуден, олардың ешбір сыртқы әсерсіз 
немесе әлсіз әсерлерден жиырылуынан тырыспа (тетания) 
дамиды. 
Тырыспа дамуын алкалоз, гипомагниемия 
мен 
гиперкалиемия 
ӛршітеді. 
Кейде 
бронхоспазм 
және 
ларингоспазм байқалады. Содан тыныс алудың тарылуы 
болады. 
ЭКГ-да 
Q-T 
аралығы 
ҧзарып, 
миокардтың 
реполяризациясы бҧзылады, жҥрек ырғағының бҧзылыстары 
байқалуы мҥмкін. Бҧл кезде ішек-қарын жолдарының қимылдық 
әрекеттері бҧзылудан жҧтынудың бҧзылуы, пилороспазмның 

207
нәтижесінде қҧсу, іштің бҧрап ауыруы, іш қату т.с.с. 
әйгіленімдер байқалады; 
Кальций 
жетіспеушілігі 
кезінде 
нейрондардың 
да 
қозымдылығы жоғарылайды. 
● 
қан ҧюының бҧзылыстарынан қанағыштыққа бейімділік 
байқалады; 
● әртҥрлі тіндерде нәрсізденудің белгілері пайда 
болады. Осыдан тіс кіреукесі мен қатты тіндерде кальций 
азаюдан 
тістердің 
бҥлінуі, 
тырнақтардың 
семуі, 
сынғыштығы, кедір-бҧдырлығы, терінің қҧрғауы, шаштың 
сынғыштығы және кӛз бҧршағының бҧлынғырлануы т.с.с. 
әйгіленімдер 
кӛрінеді. 
Бҧлар 
кальций 
алмасуының 
бҧзылыстарынан дамиды. Сонымен бірге гипокальциемияның 
нәтижесінде артқы гипофиздің гормондары, катехоламиндер 
және инсулин ӛндірілуі тежеледі. 
Гипокальциемияның кӛріністері маскҥнем адамдарда ауыр 
тҥрлерде байқалады, ӛйткені бҧл кезде кальций нәруызбен 
байланысқан жағдайда болады, яғни кальцийдің иондалған 
белсенді тҥрінің мӛлшері азаяды. 
Гипокальциемия пайда болған кезде Педжет ауруы дамуы 
мҥмкін. Осы ауру кезінде сҥйектерде қҧрылымдық ӛзгерістер 
болады. 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: