Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Қарапайым (тҧрпайы) жәндіктер
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Қарапайым (тҧрпайы) жәндіктер.
Бҧл қоздырғыштарға иммундық жауап Т-жасушаларының барлық тҥрлерінің қатысуымен болады. Кезкелген қарапайым жәндіктерге қарсы тӛзімділік цитокиндермен (интерлейкиндер-2,-3, ӛспелерді жоятын фактор, интеферондармен) қамтамасыз етіледі. Бірақ олардың тым артық жиналуы қабынудың жіті фазасының ҧзаққа созылуына, дене қызымы кӛтерілуіне және адамның арып- жҥдеуіне әкеледі. 372 Жасуша сыртында ӛсетін паразиттерге (мәселен, амебаға) қарсы қорғаныс IgG және IgM қатысуымен болатын антиденеге-тәуелді жасушаға уыттылықпен және фагоцитозбен қамтамасыз етіледі. Мҧндай фагоцитоздың нәтижесінде организм қарапайым жәндіктерден тазарады. Бірақ кӛптеген қарапайым жәндіктер, фагоцитозға ҧшырамай, тіршілігін сақтап қалады. Мәселен, токсоплазмалар, лейшманиялар, листериялар. Сондықтан организмде ҧзақ сақталатын жҧқпалар болып, тҥйіршіктелген қабынулар дамиды. Жасуша ішінде ӛсетін паразиттерге (мәселен, лейшманиялар) қарсы қорғаныс жасушалардың, әсіресе Т х 1 лимфоциттерінің, қатысуымен болады. Бҧл кезде табиғи жендет жасушалардың маңызы зор және иммундық глобулиндердің де қатысу мҥмкіншіліктері бар. Иммундық глобулиндер қарапайым жәндіктердің жасуша ішіне жарып енуіне қажетті рецепторларды байланыстырады және комплемент жҥйесін жігерлендіріп, бҧл жәндіктерді ыдыратып жібереді. Сонымен қатар, қарапайым жәндіктер ӛздерінің даму жолдарында организмнің иммундық жҥйесіне қарсы бейімделу қасиеттерін қабылдайды. Олар паразитология пәнінде толығырақ қарастырылады. Қҧрттар. Қҧрттарға қарсы иммундық жауап Т х 2 жасушаларының басым қатысуымен болады. Содан оларда интерлейкиндер 4, 5, 13 ӛндіріледі де, IgE тҥзілуі артады және эозинофилдер мен базофилдердің қҧрттарға қарсы әсерлері іске қосылады. Осыдан гельминтоздар кездерінде анафилаксиялық серпілістер даму мҥмкіншілігі болады. Шырышты қабықтардың лаброциттері шырыш бӛліп шығаруға және жабысқан қҧрттармен бірге эпителий жасушаларының сыдырылып тҥсуіне әкелетін белсенді заттар шығарады. Қҧрттар, қарапайым жәндіктер сияқты, организмнің иммундық жҥйесін тежейтін және оған қарсы бейімделетін қасиеттер қабылдайды. Сондықтан бҧлардың әсерлерінен иммундық тапшылықтық, иммундық кешендік аурулар және аутоиммундық бҥліністер дамиды. Егер организмнің қорғаныстық тетіктері жҧқпаны белгілі жерге орнықтыруға жеткіліксіз болса, туа біткен иммунитетті қамтамасыз ететін жасушалардың иммундық жауабы тым артық болып кетсе, онда жҥйелі қабынулық серпілістер синдромы тҥрінде, сепсис дамуына қауіп пайда болады. Сепсис. Сепсис туралы тҥсінік тарихи кӛзқарастарға ҧшырады. Бҥгінгі кҥні сепсис дамуында адам тәнінінің серпілістеріне маңызды орын беріледі. Шын мәнінде микробтың тҥріне қарамай организмнің сепсиске қайтаратын жауабы әрдайым 373 бірдей болады. Әмерика ғалымдарының ҧсыныстары бойынша (1991) жҧқпалы ҥрдістерді: жҥйелі қабынулық серпілістер синдромы, сепсис (грек. sepsis – шіру), жҧқпа, бактериемия, ауыр сепсис, сепсистік сілейме (шок) – деп ажыратады. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|