Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Даралық реактивтілік — адамның тҧқым қуалаайтын тектік
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Даралық реактивтілік — адамның тҧқым қуалаайтын тектік
және дене бітімдік ерекшеліктеріне, жҥйкелік, эндокриндік, иммундық жҥйелердің жағдайларына, оның қоректенуіне, қоршаған (әлеуметтік) орта жағдайларына, тҧлғаның жас мӛлшері мен жынысына т.с.с. кӛптеген жағдайларға байланысты. ЖҤЙКЕ ЖҤЙЕСІНЩ ДАРАЛЫҚ РЕАКТИВТІЛІККЕ ӘСЕРІ . Даралық реактивтілік тҧлғаның орталық жҥйке жҥйесінің тҥрлерінен, қызметтік жағдайларына байланысты. Орталық жҥйке жҥйесінің (ОЖЖ) әлсіз және ҧстамсыз тҥрлері (организмнің дене бітімін қараңыз) кҥшті және ҧстамды, жігерлі тҥрлеріне қарағанда ауруға жиі шалдығады. И. П. Павловтың зертханасында иттерге жасалған тәжірибелерде олардың ОЖЖ әлсіз және ҧстамсыз тҥрлерінде эксперименттік невроз жеңіл алынатыны байқалды. Эксперименттік неврозбен ауыратын иттердің ішкі ағзаларында дистрофиялық ӛзгерістер, ӛспелердің дамуы жиі байқалады. Кейбір аурулардың белгілері шартты рефлекс бойынша пайда болатыны белгілі. Мәселен, стенокардия, қояншық, 96 бронхиалық демікпе ауруларының ҧстамалары белгілі бір сыртқы орта жағдайларында басталса, артынан ешбір сыртқы әсерсіз-ақ, осы жағдайларда бҧл ҥстамалар қайталана беруі мҥмкін. Жҥйке жҥйесінде тежелу ҥрдісі басым болғанда қабынудың ӛтуі баяулайды, керісінше, қозу ҥрдісі оны тездетеді. Наркоз кезінде немесе адам қатты ҥйқыда (мас) болғанда электр ағымының бҥліндіргіш әсері әлсірейді. Сонымен бірге адамды иландыру арқылы дерт дамуына тосқауыл қойып немесе одан сауықтыруға болады. Мидың лимбикалық жҥйесі эмоцияның орталығы болып есептеледі. Сол себептен қатты ҥрей, қорқыныш, қуаныш сезімдері тҧлғаның реактивтілігіне әсер етіп, кейде дерттің пайда болуына әкелсе, кейде оны азайтады. Даралық реактивтілікте мидағы гипоталамустың маңызы ӛте ҥлкен. Мәселен, гипоталамустың астына шыны шарик тігілген жануарлардың ӛкпесінде, ішек-қарын жолдарында жиі дистрофиялық ӛзгерістер пайда болады. Гипоталамуста дербес (вегатативтік) жҥйке жҥйесінің және эндокриндік бездердің реттеуші орталықтары орналасуынан олардың қызметтері ӛзгереді. Жҧлынның бҥліністері де даралық реактивтіліктің ӛзгерістеріне әкеледі. Мәселен, жҧлыны ҥзілген кӛгершіндер қалыпты жағдайда ауырмайтын, кҥйдіргі ауруымен ауырады. Даралық реактивтілік дербес жҥйке жҥйесінің жағдайларына да байланысты. Мәселен, парасимпатикалық жҥйке жҥйесін қоздырғанда антидене ӛндірілуі артады, бауырдың уытсыздандыру және тосқауылдық қызметтері кӛтеріледі. Симпатикалық жҥйке қозғанда фагоцитоз кҥшейеді, зат алмасу артады. Организмде жҥйке жҥйесі нәрленістік (трофикалық) қызмет атқарудан, ағзалар мен тіндердің жҥйкеленулерінің бҧзылыстары оларда дистрофиялар дамуына әкеледі. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|