Гемотрансфузиялық шок науқас адамдарға сәйкес емес қан
қҧйғанда дамиды. Бҧл кезде пайда болатын «антиген-
антидене» кешендері қан тамырларының интерорецепторларын
қатты қоздырады. Сонымен қатар бҧл кезде пайда болатын
әртҥрлі биологиялық әсерлі заттар (гистамин, серотонин,
ацетилхолин, простагландиндер т.с.с.) қан тамырларының
кеңеюіне, артериялық қысым тӛмендеуіне әкеледі. Бҧл
шоктың
ерекшелігіне
эритроциттердің
гемолизі
артуы
жатады. Осының нәтижесінде гемолиз ӛнімдері бҥйрек
қызметін қатты бҥліндіреді, науқас адам артынан бҥйрек
жеткіліксіздігінен
ӛлуі
мҥмкін.
Сондықтан
емдеу
шараларына міндетті тҥрде гемодиализ бен гемосорбция
тәсілдері қосылуы тиіс.
Коллапс — тез дамитын қан тамырлары қызметінің
жеткіліксіздігімен кӛрінетін сілеймеге ҧқсас жағдай.
Бірақ
одан
айырмашылығы
бҧл
кезде
афференттік
серпіндердің кҥшеюі байқалмайды. Соған қарамай артериалық
және веналық қан қысымдары кҥрт тӛмендеп кетеді,
айналымдағы қан кӛлемі азаяды. Пайда болу себептеріне
қарай коллапстың келесі тҥрлерін ажыратады:
● геморрагиялық (қансыраудан дамитын);
● уытты — жҥқпалық;
● ҧйқыбездік т. б.
Коллапс
қан
айналымындағы
тамырлардың
кҥрт
жеткіліксіздігі нәти-жесінде артериалық гипотензияға,
микроциркуляцияның бҧзылыстарына, тіндердің гипоксиясына
әкеледі.
Емдеу жолдары артериялық қысымды кӛтеруге, айналымдағы
қан кӛлемін қалпына келтіруге, гипоксияны аластауға