Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Стаз. Стаз (грек. Stasis - тоқтау)
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Стаз.
Стаз (грек. Stasis - тоқтау) . – деп ҧсақ артериялар мен кӛктамырларда және қылтамырларда қан ағымының мҥлде тоқтап қалуын айтады. Ол нағыз (қылтамырлық), ишемиялық және веналық болып бӛлінеді. Нағыз (қылтамырлық) стаз қанның аққыштық (реологиялык) қасиеті бҧзылуынан немесе қылтамырлардың бҥліністерінен дамиды. Ишемиялық стаз қылтамырлар арқылы артериялардан қан келудің тоқтауынан болады. Веналық стаз – кӛктамырлармен қанның ағып кетуі бҧзылудан, қанның қылтамырларда іркілуінен дамиды. Нағыз стаз: физикалық (суық, ысгық температура); химиялық (улар, ас тҧзының артықшылыгы, скипидар, кротон майы т. б.); биологиялық (бактериялар) ықпалдардың әсерлерінен дамиды. Оның дамуында қылтамырлардың ішінде эритроцитгердің шоғырланысы (агрегациясы) қан ағуды 265 қиындатып, тоқтатуы маңызды. Эритроциттердің шоғырланысы қылтамырлар ішіне енген агрегация туындататын ықпалдардың тікелей әсерлерінен дамиды. Олар эритроциттердің сыртқы мембранасында физикалық-химиялық ӛзгерістерге ҧшыратады. Нағыз стаздың патогенезінде қанның қоюлануынан қылтамырларда қан ағу жылдамдығы баяулауы маңызды орын алады. Бҧл кезде қылтамырлардың қабырғаларының ӛткізгіштігі кӛтерілуінің маңызы ҥлкен. Оған тіндердегі зат алмасуларының ӛнімдері (органикалық қышқылдар, тӛмен рН), биологиялық белсенді заттар (серотонин, брадикинин, гистамин т.б.) әкеледі. Осыдан тамыр қабырғаларының ӛткізгіштігі кӛтерілуі, ҧсақ тамырлардың кеңуі, қанның қоюлануы, оның ағу жылдамдығының баяулауы, эритроциттердің ӛзара жабысуына әкеліп, стаз дамытады. Қан тамырлары қабырғаларының ӛткізгіштігі кӛтерілуінен әлбуминнің тамыр сыртына шығуы артып, қан сҧйығында әлбумин / глобулин арақатынасы тӛмендейді. Содан эритроциттердің сыртқы беттерінде электр дәрмені (заряды) азаюы олардың бір-біріне жабысуына мҥмкіншілік жасайды. Стаздың нәтижесінде тіндерге қан келу тоқтап, олар қоректік заттармен, оттегімен қамтамасыз етілмейді. Тін жасушалары тіршілігін жоғалтады. Бірақ стаздың бастапқы кезінде эритроциттердің агрегациясы қайтымды болады. Артынан эритроциттердің гемолизі, қан ҧю ҥрдістері қосылып, стаз қайтымсыз сатысына ауысады. Бҧл саты «сладж» (ағылш. Sludge - кір, балдыр) деп аталады. Эритроциттер сыртқы қабықтарын жоғалтып, біркелкі массаға айналады. Мидың, жҥректің, бҥйректің майда тамырларында стаз дамуы организм ҥшін ӛте қауіпті. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|