Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
- Бұл бет үшін навигация:
- Жіті қабыну
- Этиологиясы.
| 275
Қабыну Қабыну (лат.- inflamatio, грек.— рһlоgоsіs) - деп жануарлардың даму сатыларында пайда болған, жергілікті бҥлінуге жауап ретінде дамитын, микроциркуляциялық арналардың, қан жҥйесінің, дәнекер тіннің бҥліндіргіш әсерді шектеп аластауға, бҥлінген тінді бастапқы қалпына келтіруге бағытталған сатылы ӛзгерістерімен кӛрінетін біртектес дерттік ҥрдісті тҥсінеді. Қабыну ӛзіне тән ішкі заңдылықтармен дамиды және алдыңғы сатысы кейінгілерінің пайда болуына әкеледі. Қабынудың дамуында жергілікті тетіктер жҥйкелік- эндокриндік реттеу жҥйелерінің әсерлерінен басымырақ байқалады. Бірақ қабыну басқа біртектес дерттік ҥрдістермен (дене қызуымен, аллергиямен, стреспен, иммундық серпілістермен) тығыз байланысты болғандықтан организмнің, жергілікті ғана емес, жалпы серпілістерін кӛрсетеді. Ӛту қарқынына қарай оны жіті және созылмалы қабыну – деп ажыратады. Жіті қабыну Қабынудың клиникалық кӛріністері кӛне заманнан белгілі. Оларды Цельс пен Гален біздің дәуірімізге дейін жазып қалдырған. Оларға: ● домбығу (tumor); ● қызару (rubor); ● қызымы кӛтерілуі (сalог); ● ауыру (dolor); ● қызметінің бҧзылуы (functio Іаеsа) - жатады. Этиологиясы. Қабыну туындатқан себебіне қарай: ● инфекциялық; ● бейинфекциялық - болып ажыратылады. Қабыну туындататын барлық ықпалдар экзогендік (сыртқы) және эндогендік (ішкі) болып екі топқа бӛлінеді. Сыртқы ықпалдарға: ● биологиялық ықпалдар (бактериялар, вирустар, аутоантиденелер, қарапайым жәндіктер, қҧрттар); ● химиялық заттар (қышқылдар, сілтілер); ● механикалық ықпалдар (бӛгде денелер, жарақат, қысым) ● физикалық ықпалдар (суық, ыстық температуралар, радийбелсенді, ультракҥлгін және рентген сәулелері) - жатады. Қабынуды туындататын организмнің ішкі ықпалдарына: ● тромбоз; ● қан қҧйылу; 276 ● тас байлану; ● иммундық серпілістер; ● бос радикалдар; ● уытты зат алмасу ӛнімдері; ● микроциркуляцияның, зат алмасуларының бҧзылыстары т. т. жатады. Қабынудың этиологиясында себеп-салдарлық арақатынастың бір кӛрінісі ретінде иммундық немесе аутоиммундық қҧбылыстардың әсерін келтіруге болады. Сыртқы орта ықпалдарының әсерлерінен организмде әртҥрлі ағзалардың тіндерінде аутоантигендер пайда болып, оларға қарсы аутоантиденелер мен Т-жендет жасушалар ӛндірілуі қабынудың бірден бір маңызды себебі болады. Әлеуметтік орта қҥбылыстарының әсерлерінен дамитын жандҥниелік кҥйзелістер, кӛңіл-кҥйлік ауыртпалықтар да қабынудың себебі болуы ықтимал. Олар қан айналым бҧзылыстарына, зат алмасудың ӛзгерістеріне (май қышқылдарының асқын тотығуына) әкеліп, кейде тіпті әдеттегі қоздырғыштарға жергілікті ағзаның (асқазанның, жҥректің т. б.) тӛзімділігін әлсіретуі мҥмкін. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|