Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет573/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   569   570   571   572   573   574   575   576   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

фенилкетонурия
немесе 
фенилпирожҥзімдік жарыместік
дамиды. 
Бҧл ауру кезінде жаңа туған балаларда нейрондардың 
нақтылануы, мидың дамуы бҧзылады. Фенилаланин тирозинге 
ауыспауынан дене сҧйықтарында жиналады да, фенилпирожҥзім 
қышқылына айналады. Ол жҥйке жҥйесіне уытты әсер етеді. 
Мида фенилаланин кӛп жиналуынан нейрон мембраналары арқылы 
аминқышқылдарының және глюкозаның тасымалдануы бҧзылады. 
Осыдан оларда нәруыздар мен нуклеин қышқылдарының тҥзілуі 
нашарлайды. Фенилаланиннен тирозин ӛндірілмегендіктен мида 
жҥйкелік медиаторлар катехоламиндердің тҥзілуі болмайды. 
Ӛйткені 
катехоламиндер 
тирозиннен 
тҥзіледі. 
Мида 
фенилаланин кӛп болунан триптофаннан серотонин тҥзілуі 
тежеледі. Нейрондарда глюкоза пайдаланылмауынан энергия 
тапшылығы дамиды. 
Сонымен бірге, туа біткен жҥйке жҥйесінің бҧзылыстары 
нәресте 
басының 
туылу 
кезіндегі 
жарақаттанулары 
нәтижесінде де дамиды. Осдан бас сҥйек ішінде қысым 
кӛтеріліп гипертензия байқалады. 
Жҥре пайда болган эндогендік ықпалдарға: 
● 
мида қан-айналымының бҧзылыстары (ми тамырларының 
спазмы, тром-бозы немесе эмболиясы, қан қҧйылу); 

гипоксия; 
● 
гипогликемия; 
● 
қышқылдық-сілтілік ҥйлесімділіктің бҧзылыстары; 
● 
су мен электролиттер алмасуының бҧзылыстары; 


682

бҥйрек қызметінің жеткіліксіздігі; 
● 
бауыр қызметінің
 
жеткіліксіздігі; 
● 
аутоиммундық ҥрдістер 
● 
ӛспе ӛсуі; 
● 
эндокриндік дерттер (қантты диабет, тиреотоксикоз 
т.б.) - жатады. 
Қанайналымның бҧзылыстарынан болатын ми бҥлінітері

Жҥйелік 
қанайналымның 
бҧзылыстарынан 
немесе 
ми 
тамырларының бҥліністерінен ОЖЖ бҧзылыстары жиі дамиды. 
Қалыпты жағдайда артериялық қысым с.б.б. 45-170 мм 
аралығында толқуына қарамай мида қанның ағуы әрбір 100 г 
массасына 50-60 мл/мин мӛлшеріндетҧрақты деңгейде ҧсталып 
тҧрады. Артериялық қысым кӛтерілгенде ми тамырлары 
жиырылып, ол тӛмендегенде кеңейеді. Мида қан ағуының 
ӛзгерістері артериялық қысым с.б.б. 45 мм-ден тӛмен қатты 
тӛмендеп кеткенде немесе ми ісінуі кездерінде байқалады. 
Осыдан мидың ишемиясы дамиды. Онда қанайналымның ауыр 
бҧзылыстарынан амнезия (ҧмытып қалу), кӛз қарауытуы, 
қимыл-қозғалыстың ҥйлесімсіздігі (атаксия) т.б. бҥліністер 
байқалады. Ишемияға ми қыртысының II, IV және V 
қабаттарындағы 
нейрондар, 
гиппокамптың 
пирамидалық 
жасушалары, мишықтың Пуркинье жасушалары ең сезімтал болып 
келеді. 
Ми қан тамырларының қабырғалары бҥліністерінен немесе 
қан 
ҧю 
жҥйесінің 
бҧзылыстарынан 
мидың 
жекелеген 
бӛліктерінде қанайналым бҧзылыстары болады. Бҧл екі 
жағдайда да тамыр ішінде қан қатпалары қҧрылуы және миға 
қан қҧйылуы байқалады. 
Мидың ірі тамырларында атеросклероз жиі дамиды. Оның 
майда тамырларында майда аневризмалар кездеседі. Олардың 
жыртылып кетуінен миға қан қҧйылады. Кӛптеген майда 
нҥктелі 
қан 
қҧйылулар 
лейкоздар, 
жіті 
қанағыш 
энцефаломиелит, жҧқпалы аурулар (безгек, риккетсиоздар) 
антикоагулянттармен емдеу кездерінде байқалады. 
Ми тінінде натрий мен су жиналып қалуынан оның жалпы 
кӛлемі ҧлғаюмен кӛрінетін синдромды мидың ісінуі дейді. 
Осыдан жҥйке жҥйесінің әрекеттері бҧзылады. Мидың ісінуі 
қантамырлық (вазогендік) және жасушалық (цитотоксиндік) 
болып ажыратылады. Қантамырлық ісіну ми қылтамырлары 
қабырғаларының ӛткізгіштігі кӛтеріліп кетуінен болады. 
Жасушалық ісіну ми жасушаларының (нейрондардың, глия 
және эндотелий жасушаларының) мембраналарындағы катиондық 
насостардың қызметтері бҧзылудан жасушалардың іштерінде 
натрий мен су жиналып қалады. Бҧл кезде қылтамырлар 
қабырғаларының ӛткізгіштігі қалыпты болуы мҥмкін. Бҧндай 
ісіну мидың ишемиясы кезінде дамиды. 


683
Сҧйықтықтың мида кӛптеп жиналып қалуынан бас сҥйек 
ішінде қысым кӛтеріледі. Осыдан онда қанайналым бҧзылады, 
ишемиялық бҥліністері дамиды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   569   570   571   572   573   574   575   576   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет