Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Симпатикалық жҥйкеленудің бҥліністері
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
- Бұл бет үшін навигация:
- Парасимпатикалық жҥйкеленудің бҥліністері.
| Симпатикалық жҥйкеленудің бҥліністері.
Жануарларда симпатикалық жҥйкелердің тізбегін, омыртқалар жандарындағы тораптарын отап тастауды толық десимпатизация деп атайды. Осының нәтижесінде кӛптеген ағзалардың жҥйкелік нәрленісі (трофикасы), қан тамырларының қимылдық әрекеттері бҧзылады. Дененің кӛптеген жерлерінде қан тамырларының артериолалары кеңіп кетеді, артериялық қан қысымы тӛмендейді. Жҥректің жиырылу қабілеті тӛмендеуінен оның әлсіздігі дамиды, ішек-қарынның қимылдық әрекеттері артып кетеді, қуық пен жел ішектің қыспақтары ашылады. Десимпатизацияның нәтижесінде тіндер мен ағзаларда тотығулық ҥрдістер азаяды, дене температурасы тӛмендейді, гипогликемия, лимфоцитопения, нейтрофилез дамиды. Қанда кальций азайып, калийдің мӛлшері кӛбейеді. Симпатикалық жҥйкелердің межеқуаты кӛтерілуі жоғарыда кӛрсетілгендерге қарсы бағыттағы ӛзгерістерге әкеледі. Парасимпатикалық жҥйкеленудің бҥліністері. Парасимпатикалық жҥйке жҥйесі қозымдылығының кӛтерілуі кейбір адамдарда тҧқым қуалаушылықтың ерекшелігіне байланысты болуы мҥмкін. Бҧндай адамдарды ваготониктер деп атайды. Олардың айырша безі мен лимфалық тҥйіндері ҥлкейген болады. Бҧл адамдарда кезбе жҥйкені шамалы тітіркендірудің ӛзі жҥректің тез тоқтауына, аяқ астынан адамның ӛліміне әкеледі. Бҧл жағдайда парасимпатикалық жҥйке жҥйесі қозымдылығының кӛтерілуі симпатикалық жҥйкелердің межеқуаты жоғарылауымен қабаттасады. Парасимпатикалық жҥйкелердің тітіркенуі сопақша мидағы кезбе жҥйкенің (n. vagus) орталығы қозуынан (миға қан қҥйылудан немесе ӛспе ӛсуінен бас сҥйек ішінде қысым кӛтерілуі кездерінде) немесе жҥректе т.б. ішкі ағзаларда кезбе жҥйке аяқшаларының ӛт қышқылдарымен және басқа заттармен •гітіркенуінен дамиды. Осыдан жҥрек соғуы сирейді, брадикардия дамиды, артериялық қысым тӛмендейді, 703 ішек-қарынның толқи жиырылуы кҥшейеді, іш ӛтуі байқалады. Парасимпатикалық жҥйке жҥйесінің қозымдылығы кӛтерілуі мына жағдайларда болуы мҥмкін: ● кейбір заттардың (калий иондары, В 1 -витамині, ҧйқы безінен алынған зат - ваготонин, холин, тҧмаудың вирустары, бактериялар, кейбір аллергендер т.с.с.) ацетилхолиннің әсерін кҥшейтуден; ● кейбір заттардың холинэстераза ферментінің белсенділігін тӛмендетуінен. Бҧл заттарға соғыс кезінде қолданылатын фосфорорганикалық кӛптеген улы заттар жатады. Осыдан парасимпатикалық жҥйкелік тҥйіспелерде ацетилхолин ыдыратылмай, тым артық жиналып қалады да, адамның ӛліміне әкеледі. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|