54. Дидактика оқыту және білім беру теориясы ретінде.
Дидактика (грек тілінен ауд. Didaktiras – зерттеу бойынша, didasko -зерттеуші) – балаларды және үлкендерді оқытудың міндеттері мен мазмұнын ашатын, білімді, іскерлікті және дағдыны меңгеру процесін сипаттайтын, оқытуды ұйымдастыру принциптері, әдістерін және формаларын сипаттайтын, оқыту мен білім беру мәселелерін жасайтын педагогаканың құрамдас бөлігін құрайды.
Бұл ұғымды ғылыми айналымға алғаш енгізген неміс педагогы Вольфанг Ратке (1571-1636). Сол мағынада бұл ұғымды чех педагогы Я.К.Коменский пайдаланып , 1657 жылы өінің «Ұлы дидактика» еңбегін жарыққа шығарды.Оның ойы бойынша, дидактика «нені оқыту» және қалай оқыту керек деген сұрақтарға жауап береді.
Қазіргі түсінік бойынша, дидактика- білім беру мен оқыту мәселелерін зерттейтін ғылым саласы . Ол оқыту териясы деп те аталады.
Дидактика ғылым ретінде пән өрісінде әрекет ететін зандылықтарды зерттейді, оқыту үрдісінін процесінің барысын және нәтижесіне жағдай жасайтын теуелділіктерді сараптайды, жоспарланған мақсат міндеттердің жүзеге асырылуын қамтамасыз ететін әдістерді, ұйымдастыру формалары мен құралдарын анықтайды. Олардың негізінде ол екі басты қызмет атқарады:
Теориялық (диагностикалық және болжамдық прогностикалық);
Практикалық (нормативтік, құрал ретінде).
55.Оқу процесінің мәні. Оқытудың принциптері мен заңдылықтары.
Оқыту принциптері - мұғалім мен оқушылардың жұмысын реттеп отыратын ережелер. Сондықтан ол барлық пәндерді оқытқанда қолданылады. Оқыту принциптеріне сәйкес оқытуға қойылатын талаптар тұжырымдалады. Оларды орындаған мұғалім өз еңбегінде жақсы табыстарға жетеді.
Оқыту принциптерінің жүйесін тұңғыш ұсынған Я.А.Каменский. Ол адам табиғаттың бір бөлігі болғандықтан, оқыту да табиғат пен адам тәуелді болатын заңдарға байланысты екенін дәлелдейді. Сондықтан оның пікірінше, оқытудық ең басты принципі - табиғатқа сай болу принципі. И.Г.Песталоцци оқытудың көрнекілік принципін ерекше бағалап, оны логикалық ойлауды дамытатын маңызды құрал деп санаған. К.Д.Ушинский оқытудық халықтық сипатына баса назар аударып, оқытудың принциптерін психологиялық тұрғыдан қараған. Ы.Алтынсарин оқыту ережелерін қазақ мектептеріндегі білім берудің ерекшеліктеріне байланысты қолдану керектігін айтқан.
Оқыту үрдісінің заңдылықтарын атап өтейік.
Достарыңызбен бөлісу: |
